ازدواج‌های سیاسی: از آمدن تیموریان تا ظهور صفویان (علت‌ها و پیامدها)

ازدواج سیاسی در حکم پدیده‌ای اجتماعی‌سیاسی، همواره در تاریخ ایران یکی از راهکارهای مناسب برای کسب منافع و مشروعیت سیاسی، عواید اقتصادی، توﺳﻌﮥ ارضی و ترقی جایگاه اجتماعی بوده است. باوجود نقش و کارکرد مهم وصلت‌ها و ازدواج‌های سیاسی در فرازوفرود حکومت‎ها، خاندان‎ها و رجال سیاسی و نظامی، پژوهش‎های مستقل اندکی دربارﮤ این موضوع، به‌خصوص دورﮤ تیموری و ترکمانان (قراقویونلوها و آق‌قویونلوها)، صورت گرفته است. پرسش اصلی پژوهش کنونی شناسایی انگیزه و اهداف ازدواج‌های سیاسی از عصر تیموری تا ظهور صفویان است و اینکه این ازدواج‌ها بر شکل‎گیری و جهت‎گیری آیندﮤ سیاسی ایران چه ﺗﺄثیری داشته است. باتوجه به حضور و تسلط هم‎زمان حکومت تیموریان و ترکمانان (قراقویونلوها و آق‎قویونلوها) در ایران و رویارویی‎ها، تضادها و اشتراک‌های منافع سیاسی و ارضی هم‎زمان آنها، درمی‌یابیم یکی از بهترین راهکارها برای کاهش تنش و توﺳﻌﮥ ارضی و تثبیت موقعیت سیاسی در هر گسترﮤ جغرافیایی، تمسک به ازدواج سیاسی بود. این نوشتار قصد دارد به‌صورت توصیفی‌تحلیلی و با در نظر گرفتن قلمرو جغرافیایی و تباین مذهبی میان حکومت‌ها و جنبش‌های این دوره، ماهیت سیاسی این ازدواج‌ها را بررسی کند. ازدواج‌هایی که در حکم ابزاری، در روابط سیاسی علیه رقبا و دشمنان داخلی و خارجی به کار گرفته می‌شد.

Political Marriages: from the Timurid to the Advent of the Safavids (Causes and Consequences)

As a sociopolitical phenomenon, political marriages have historically been a good strategy to get benefits and political legitimacy, economic earnings, land expansion, and social promotions in Iran. Despite the important role of these marriages for governmental fluctuations, and political and military regiments, few independent studies have been conducted on this issue, especially in the Timurid and the Turkmans (AghGhuyunlou and GharaGhuyunlou). The main question of the current research is to identify the motives and goals of political marriages from the Timurid era to the advent of the Safavids and how these marriages have affected the formation and orientation of Iran's political future. Considering the simultaneous presence of the Timurid and Turkmans (AghGhuyunlou and GharaGhuyunlou) in Iran and the confrontations, oppositions, and shared political and territorial interests simultaneously, a political marriage was one of the best ways to reduce tension and territorial development and the consolidation of the political situation in any geographical range. The present study aimed to apply a descriptive analysis to identify the political nature of such marriages as a tool in political relationships against rivals and interior/exterior enemies, considering geographical boundaries and religious contrasts among governments and movements of the mentioned era.