نظریه قبض- ظهور: تبیینی شناختی برای فعال نمودن امر به معروف و نهی از منکر در جامعه

نشان دادن نقش و جایگاه کلیدی امر به معروف و نهی از منکر در پرتو پدیده مهم ظهور امام زمان (عج) و ایجاد انگیزه در جامعه دینی برای پرداختن مجدد به این مهم، دو هدف اصلی پژوهش حاضر است. مهم‌ترین وجه ممیزه پژوهش حاضر از تحقیقات پیشین، ارایه نظریه و مدلی برای قرار دادن امر به معروف و نهی از منکر در یک چارچوب دینی با توجه به برداشتی است که نویسنده از فلسفه دین و فلسفه تاریخ دریافت کرده است. روش پژوهش حاضر از نوع تحقیقات کیفی با رویکردی توصیفی– تفسیری و با نگرشی تحلیلی- تطبیقی به منابع دینی و روان‌شناختی است. در این مقاله ضمن توضیح ریشه‌های اعتقادی امر به معروف و نهی از منکر، مفاهیم کلیدی این نظریه که عبارتند از «قبض» (= شرایط کنونی) و «ظهور» (= شرایط مطلوب و آرمانی) و جایگاه امر به معروف و نهی از منکر در انتقال از شرایط کنونی به شرایط آرمانی تبیین می‌گردند. در نهایت پیشنهادهای عملی برای فعال نمودن امر به معروف و نهی از منکر در جامعه ارایه می‌شود.