واکاوی نقش استعاره‎ در تفهیم مفاهیم غیرعینی (مورد مطالعه: هدیه‎های آسمانی دوم و سوم دبستان)

استعاره ابزاری موثر در تفهیم مفاهیم انتزاعی است. پژوهش حاضر میزان بهره‎مندی کتاب هدیه‎های آسمانی دوم و سوم دبستان از استعاره‎ و نقش آن در تفهیم مفاهیم ناملموس را بررسی می‎کند. در همین راستا اطلاعات مربوط به «قلمروهای مبدا و مقصد»، «تعمیم چند معنا» و «نگاشت جزئی» به تفکیک درس‎های هر دو پایه، در دو جدول مجزا جمع‎آوری شده و مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت. طبق یافته‎های پژوهش، مولفان در پایۀ دوم از 38 استعاره برای تفهیم مفاهیم انتزاعیِ 16 درس و در پایۀ سوم از 46 استعاره برای تفهیم مفاهیم 16 درس بهره برده‎اند. بنابراین در هریک از پایه‎ها، 4 درس از 20 درس به‌کلی از عنصر استعاره بی‎بهره بوده‎اند. این امر درکنار درس‎هایی که در آن از استعاره استفاده نشده است، نشان می‎دهد که پراکندگی استعاره‎ها از جهت به کارگیری در همه درس‎ها از نمودار منظمی پیروی نمی‎کند؛ لذا در تعداد قابل توجهی از درس‎ها این ابزار به‌نحو شایسته‎ای به‎کار نرفته است. توجه به تنوع قلمروهای مبدا استفاده شده، نشان می‎دهد که مولفان از24 نوع حوزۀ مبدا برای تفهیم23 گونه حوزۀ مقصد درپایۀ دوم دبستان و از 36 نوع حوزۀ مبدا برای عینی کردن 35 گونه حوزۀ مقصد در پایۀ سوم دبستان استفاده کرده‎اند. در نتیجه، با ارتقاء دانش‎آموزان به پایه بالاتر افزایش و رشد شناختی آنها، بسامد و تنوع کاربرد استعاره در کتاب هدیه آسمانی بیشتر شده است. بهتر است نگاه متوازن به فراوانی و تنوع کاربرد استعاره در کلیه دروس از سوی مولفان مورد توجه قرارگیرد تا به تسهیل یادگیری مفاهیم ناملموس کمک شایانی کند.

analyzing the role of metaphor in understanding non-objective concepts (case of study: second and third grade heavenly gifts)

metaphor is an effective tool in understanding abstract concepts. the present study examines the use of metaphor in the second and third elementary school books of heavenly gifts and its role in understanding intangible concepts. in this regard, information about &domains of origin and destination&,&generalization of multiple meanings& and&partial mapping& were collected in two separate tables and analyzed. according to the findings of the research,the authors in the second grade have used 38metaphors to understand abstract concepts,16 lessons and in the third grade 46 metaphors to understand the concepts of 16lessons. therefore, in each of the foundations, four out of 20lessons are completely devoid of metaphor. this, along with lessons where metaphor is not used, shows that the scattering of metaphors does not follow a regular diagram for use in all lessons; therefore, in a significant number of lessons, this tool has not been used properly. considering the diversity of the origin domains used, it shows that the authors used 24 types of source domains to understand 23 species of destination in second grade of primary school and 36types of origin for objectifying 35 species of destination in third grade of primary school. as a result, with the advancement of students to higher level and their cognitive development, frequency and variety of metaphor usage in the book of heavenly gifts has increased. it is better to take a balanced look at the frequency and variety of metaphor usage in all courses by authors to facilitate the learning of intangible concepts.