تحلیلی بر وضعیت ارزش‌های اخلاقی در کتب درسی دوره ابتدایی: روش آنتروپی شانون

در پژوهش حاضر محتوای کتاب‌های درسی دوره ابتدایی به لحاظ میزان توجه به مولفه‌های ارزش‌های اخلاقی بررسی شده است. جامعه تحلیلی شامل کتاب‎های درسی دوره ابتدایی در سال تحصیلی 1397−1398 می‌باشد که براساس نمونه‎گیری هدفمند پنج عنوان فارسی بخوانیم، فارسی بنویسیم، تعلیمات اجتماعی، هدیه‎های آسمان و آموزش قرآن به‌عنوان نمونه انتخاب گردید. ابزار جمع‎آوری اطلاعات سیاهه تحلیل محتوا مشتمل بر هفده ارزش اخلاقی بود که عبارت‌اند از قناعت، عفت، ظلم‎ستیزی، شجاعت، ایثار، تواضع، وطن‎دوستی، امانت‎داری، همدلی، پشتکار، صداقت، صبر، مهرورزی، احترام، قدرشناسی، وفای به عهد و گذشت که روایی آن با استفاده از قضاوت متخصصان تعیین شد. داده‎های حاصل با استفاده از شاخص‎های آمار توصیفی در فرایند تحلیلی آنتروپی شانون، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان دادند که 413 مرتبه به ارزش‎های اخلاقی در کتاب‎ها توجه شده است که سهم کتاب فارسی بخوانیم 122، فارسی بنویسیم 63، تعلیمات اجتماعی 61، هدیه‎های آسمان 87 و آموزش قرآن 80 مرتبه بوده است. براساس شاخص ضریب اهمیت ارزش اخلاقی شجاعت با ضریب (0.066)، قدرشناسی با ضریب (0.066)، ایثار با ضریب (0.065)، مهرورزی با ضریب (0.064)، وطن‎دوستی با ضریب (0.063) و صبر با ضریب (0.062) شش ارزش مهم، پرتکرار و مورد توجه در کتاب‎های درسی دوره ابتدایی بوده‎اند.