مسیولیت مدنی ناشی از تصرفات مالکانه

یکی از حوزه‌های مهم مسیولیت مدنی، مسیولیت مدنی ناشی از تصرفات مالکانه است که منجر به ورود ضرر به غیر می‌شود. بررسی مسیولیت در این موارد در گرو بررسی میزان و چگونگی دلالت ادله دارای اقتضای اثبات ضمان از سویی و میزان و چگونگی دلالت ادله صالح برای ایجاد مانع در برابر اقتضایات مزبور از سوی دیگر است. ادله مقتضی مسیولیت، قواعد اتلاف و تسبیب و لاضرر ـ در طرف غیر ـ هستند که قواعد سلطه، لاحرج و لاضرر ـ در طرف مالک ـ نیز صلاحیت مانعیت در برابر آنها را دارند. وجود عواملی مانند «قصد اضرارداشتن یا نداشتن مالک از تصرف»، «علم‌داشتن یا نداشتن مالک نسبت به ورود ضرر به غیر»، «به اندازه نیازبودن یا نبودن میزان تصرف مالک»، «ضررکردن یا ضررنکردن مالک از عدم تصرف»، «به حرج‌افتادن یا نیفتادن مالک در صورت عدم تصرف» و «میزان ضرر همسایه درمقایسه با ضرر مالک» در این نوع از تصرفات تعیین‌کننده جریان یا عدم جریان هر یک از ادله مزبور در مورد می‌باشند. ازاین‌رو در مقاله با تفکیک شرایط مختلف موضوع، نحوه جریان و جمع بین ادله فوق، نشان داده شده و موارد ثبوت مسیولیت مشخص شده‌اند.