وضعیت حقوقی معاملات سفهی در فقه امامیه و حقوق ایران

معاملات سفهی، معاملاتی است که شانیت آن را دارد که از سفیه صادر شود؛ ولی معامله‌کننده، سفیه نیست، بلکه در کمال آگاهی، عقل و اراده و بدون هرگونه اضطرار، چنین معامله‌ای را منعقد می‌کند. این معاملات مصادیق و فروعاتی دارد که شناخت آنها مستلزم شناخت ماهیت و چگونگی تشخیص آنهاست. معاملات سفهی فقط ناظر به عقود مغابنه‌ای نیست و در همه عقود و حتی شروط و ایقاعات دیده می‌شود. بهترین معیار برای تشخیص این‌گونه معاملات، بررسی غرض از انجام معامله است. عدم وجود غرض عقلایی در انجام هر معامله‌ای، آن معامله را سفهی می‌کند. برای تشخیص وجود غرض عقلایی باید به عرف مراجعه کرد. وضعیت حقوقی این معاملات مورد اختلاف فقهای امامیه و حقوقدانان ایران می‌باشد. برخی به صحت و برخی به بطلان این معاملات معتقدند و هریک از دو طرف، ادله‌ای دارند که مورد انتقاد طرف دیگر قرار گرفته است. در این مقاله سعی شده است اثبات شود آن دسته از معاملات سفهی که دارای ارکان اساسی صحت معاملات است، با توجه به ادله در نظم حقوقی ایران صحیح می‌باشد.