بررسی تطبیقی نظریه‌های موجه‌ساز حقوق بشر در غرب و اسلام

«حقوق بشر» آن دسته از حق‌هایی‌اند که همه افراد بشر به طور طبیعی، یعنی از آن جهت که بشرند، دارای آن می‌باشند. این حقوق دارای سه ویژگی شمول، اهمیت بسیار زیاد و امکان استیفا هستند.نظریه‌های موجه‌ساز حقوق بشر در غرب اتفاق نظر دارند که طبیعت بشر ریشه وجود این حقوق است؛ ولی این نظریه‌ها در اینکه کدام خصوصیت از خصایص طبیعت بشری ملاک و دلیل وجود این حقوق است، اختلاف دارند. میل ذاتی انسان به نیکی، کرامت بشر و فاعلیت اخلاقی انسان، مشهورترین معیارهای تعیین حقوق بشر در غرب می‌باشد که باعث تفکیک این نظریه‌ها شده است. هیچ‌یک از این آرا به رغم شهرتشان از استحکام علمی کافی در دفاع از حقانیت این حقوق برخوردار نیستند.در مقابل، تنها نظریه قابل دفاع در تبیین مبانی حقوق بشر، نظریه‌ای است بدیع که بر آموزه‌های عقلی اسلامی مبتنی می‌باشد و در این نگارش با عنوان «نظریه گرایش به مقام انسان کامل» شناخته می‌شود. براساس این نظریه، صلاحیت معنوی بشر در جهت وصول به مقام والای خلیف‍هاللهی، معیار تعیین حقوق بشر است.