بررسی فقهی ـ حقوقی قوانین مربوط به جریمه و خسارت تاخیر تادیه در ایران

در کشور ایران همانند بیش‌تر کشورها، برای جلوگیری از آثار سو تعویق پرداخت بدهی‌ها، قوانین خاصی تدوین شده است. بخشی از این قوانین مربوط به بدهکارانی است که به دلایلی ناتوان از پرداخت بدهی خود هستند، بخش دیگر مربوط به بدهکارانی است که در عین توانایی پرداخت، به دلایلی حاضر به پرداخت بدهی خود نبوده و در نتیجه مشکلاتی را برای جامعه و طلبکاران به وجود می‌آورند.قوانین مربوط به بخش دوم که با عنوان‌های «جریمه تاخیر تادیه» و «خسارت تاخیر تادیه» شناخته می‌شوند به دلایل تشابه با عنوان «ربا» محل بحث و گفت‌و‌گو می‌باشد و در طول زمان تغییرات و تحولات زیادی پیدا کرده است. در این مقاله سیر تحولات این بخش از قوانین و آخرین وضعیت قوانین مصوب تبیین و از جهت فقهی مورد بررسی قرار می‌گیرد و نشان داده می‌شود که آ‌ن‌ها گرچه با برخی آرای فقهی مراجع تقلید سازگار و با برخی ناسازگارند امابر اساس مستندات فقهی قابل قبولی بنیان نهاده شده‌اند.