کمینه‌گرایی در حقوق کیفری خانواده

قوانین کیفری خانواده از جهتی به دو بخش تقسیم می‌گردد؛ بخشی از آنها مستند به نصوص شرعی در کتاب و سنت بوده و بخشی دیگر، غیرمنصوص هستند. مداخلات کیفری دولت در بخش دوم، مستند به اختیارات حاکم اسلامی و قواعد کلی فقه بوده و مشروعیت آن مفروض است. با توجه به ماهیت خصوصی روابط خانوادگی و همچنین آثار منفی مجازات بر کارکردهای نهاد خانواده، مداخلات کیفری دولت در آن باید به موارد ضروری تقلیل یابد. مبتنی بر اصل «کمینه‌گرایی کیفری»، دولت(حکومت) در صورتی می‌تواند برای تضمین اجرای قواعد حقوقی، از ظرفیت حقوق کیفری استفاده کند که سایر انواع ضمانت اجراها برای هدف مورد نظر در دسترس نبوده یا موثر نباشند. این نوشتار مبانی کمینه‌گرایی در حقوق کیفری خانواده را بر مبنای اصول جرم‌انگاری و اصل خانواده‌محوری تشریح نموده و سپس بایسته‌های آن را در حقوق خانواده در دو بعد جرم‌انگاری و کیفرگذاری تشریح می‌نماید. بررسی‌های این پژوهش نشان می‌دهد که مداخلات کیفری در حقوق خانواده ایران در موارد متعدد غیرضروری بوده و از مصادیق بیشنه‌گرایی کیفری می‌باشد.

minimalism in family criminal law

after the iranian islamic revolution, the idea of &islamic human rights& was discussed as a competing theory due to theories and thoughts about &universal human rights&. therefore, a wide range of supportive and skeptical opinions has been theorized about that idea based on political, cultural and legal perspectives. this article seeks to answer this question: &how can these views be recognized in a logical and coherent format and examined from a theoretical perspective and current studies?& in the light of qualitative and descriptive method. it seems that using logical thoughts, which is agreed upon by domestic and foreign thinkers, makes it possible to achieve this classification. in order to achieve this goal, foremost, the discussions about the subject and the nature of islamic human rights have been divided into two general groups: refusal and the possibility of these rights; then, examples of the topics raised in the refusal group, according to the current studies, have been presented; at the end, an example of topics that can be proposed in each of the two levels for the possibility of islamic human rights has been discussed.