باز‌پژوهی فقهی مسئولیت در زمان علم اجمالی به عامل جنایت هنگام تعارض بیّنه‌ها

یکی از مسائل مطرح در فقه و حقوق جزا، گفت‌وگو از علم اجمالی به‌وجود عامل جنایت بین دو یا چند نفر معین است. زمانی این بحث مطرح می‌شود که اشخاص به‌طور مستقل اما همزمان، اعمالی انجام می‌دهند و اقدام یکی از آنها که به‌طور مشخص قابل تعیین نیست، جنایتی به شخص ثالث وارد می‌آورد. یا برخی جنایت واقع شده را مرتکب شده و برخی دیگر اقدامی نداشته‌اند لکن عامل جنایت اثباتاً قابل تعیین نیست. فقهای امامیه در آنجا که علم اجمالی برخاسته از اقرار متهمان – یک طرف یا دو طرف نباشد قصاص را، حتی در جایی که جنایت عمدی باشد منتفی می‌دانند، اما پرسشی که در اینجا مطرح می‌شود این است که مسئولیت پرداخت دیه با کیست؟نوشتار حاضر با نقد و بررسی اقوال فقها درمورد مسئول پرداخت دیه در جنایت بر نفس ضمن مخالفت با قسیم انگاری قاعده قرعه و قاعده عدل و انصاف مسئله را با نگاهی خاص مورد کنکاش قرار می‌دهد.

jurisprudential re-investigation of responsibility in crime science

abstractone of the most complex topics in jurisprudence and criminal law is the discussion of the general knowledge of the existence of a crime agent between two or more individuals. it is argued when individuals act independently but simultaneously, similar acts are committed, and the action of one of them, which is not clearly identifiable, commits a crime to a third party. or they have committed some crimes and others have not acted but the cause of the crime is not definitively established. the imamiyya jurisprudents suppose that the issue of retribution is ruled out, even where it is a deliberate crime, but the question here is who is responsible for paying the blood money? the present article examines the jurisprudence of the person responsible for the payment of blood money in the crime of killing a person, with a particular view of the issue of equity and the rule of fairness and equity.