تاملی بر جایگاه مجرم‌گردانی در پرتو سیاست کیفری تشهیر

شناساندن و گرداندن مجرم در محل وقوع رفتار مجرمانه به عنوان جزئی از واکنش اجتماعی سنتی و شناخته شده در جوامع محسوب میشود در نظام حقوقی ما ریشه چنین واکنشی در بحث فقهی تشهیر و در قوانین موضوعه به طور خاص تری در واکنش نسبت به مفاسد اقتصادی و یقه سفیدی قابل ملاحظه و بررسی است. تشهیر و مجرم گردانی» به عنوان ابزار و شیوه ای برای این نهاد همچون بسیاری از واکنشهای اجتماعی دیگر در قبال پدیده مجرمانه می تولند نسبت به جرایم ،مختلف واجد آثار متفاوتی باشد و چالشهایی را به دنبال داشته باشد؛ اهمیت واکاوی دقیق و تبیین این موضوع از منظر حقوق کیفری زمانی دوچندان و نمایان می شود که چنین رویکردی به بخشی از واکنش معمول در مورد مجرمانی خاص اراذل و اوباش) تبدیل شود و علاوه بر اختلافات، اشکالات و شبهات مطرح شده درخصوص جایگاه و نحوه مجرم گردانی بازتاب نامطلوبی از سیاست کیفری را به نمایش درآورد. این مقاله با بررسی نهاد تشهیر به طور عام و مجرم گردانی به عنوان شیوه ای خاص به منظور تبیین جایگاه چنین واکنشی در نظام کیفری جمهوری اسلامی ایران با نیم نگاهی به ریشه فقهی و اندیشه حقوقی و اصول حاکم بر حقوق جزا به این پدیده و چالشهای پیش روی این سیاست کیفری پرداخته و به دنبال پاسخ به این پرسش است که؛ تشهیر به صورت مجرم گردانی در سیاست کیفری جمهوری اسلامی ایران چه جایگاهی دارد؟ و به طور خاص تشهیر و مجرم گردانی افراد شرور و اراذل و اوباش دارای مبنای قابل دفاع و موجهی است؟ مجرم گردانی به شیوه ای که در سالهای اخیر در واکنش نسبت به افراد شرور متداول بوده؛ مغایر با اصول مسلم حقوق کیفری و تحت تاثیر رویکرد عوام گرایی کیفری قابل ارزیابی است. صرف نظر از چالش شیوه تشهیر و این نکته که استفاده از ابزار رسانه ای ظرفیت و قابلیت نسبی بهتری در تحقق هدف و فلسفه وجودی این نهاد دارد؛ ازمنظر کیفرشناختی نیز تشهیر، تناسب و سنخیت بیشتری در واکنش به جرایم یقه سفیدی و مفاسد اقتصادی دارد تا چنین جرایمی.

reflections on the position of turning the offender in the light of shame punishment (tashhir) penal policy.

identifying and directing the offender at the scene of criminal behavior is part of the traditional and well-known social response in societies. in our legal system, the root of such a reaction can be considered in the jurisprudential discussion of &tashhir&. and &criminalization& as a tool and method for this institution, like many other social reactions to the criminal phenomenon can have different effects and lead to challenges; the importance of careful investigation and explanation of this issue from the perspective of criminal law becomes doubly apparent when such an approach becomes part of the usual response to specific crimes.the lack of accurate explanation of such a reaction in the form of appropriate criminal policy based on the principles and rules of the penal system, has faced this approach with serious ambiguity and challenge and has raised the question of the place of such an action in the process of criminal proceedings and policy.this article examines the institution of intoxication in general and criminalization as a specific method; in order to explain the position of such a reaction in the penal system of the islamic republic of iran, with a look at the jurisprudential roots and legal thought and principles governing criminal law, has addressed this phenomenon and the challenges facing this penal policy.