بررسی فقهی - حقوقی شخصیت حقوقی

با صنعتی شدن جوامع و پیشرفت و تحول در نظامات اجتماعی، اشخاص حقوقی نقش های مختلفی یافتند. حتی گاه گفته می شود اهمیت این اشخاص فراتر از اشخاص حقیقی است؛ عمده اموال در اختیار این اشخاص است و وظایف تعریف شده برای این اشخاص نیز بسیار فراتر از وظایف اشخاص حقیقی است. از این رو مشروعیت و اعتبار این اشخاص و اهلیت حقوقی آنها برای تملک مال و داشتن ذمه، به ویژه در جوامع اسلامی که مدیریت نظام سیاسی، اجتماعی و اقتصادی آن بر پایه فقه اسلامی است، از مهم ترین مباحث مورد گفتگو است. این مقاله به بررسی موضوعی و حکمی اشخاص حقوقی در دو ساحت حقوق و فقه می پردازد و تلاش می کند با بررسی عملکرد برخی نهادهای موجود در عصر تشریع که به اشخاص حقوقی در دوران کنونی شبیه هستند و سپس با تنقیح ملاک های لازم برای در اختیار داشتن ملک و ذمه و در نهایت با تمرکز بر ارتکاز خردمندانه ای که از صدق عناوین و جهات حقوقی موجود در عصر تشریع بر اشخاص حقوقی کنونی بدست می آید، به توجیه موجودیت، اهلیت و مشروعیت اشخاص حقوقی کمک کند.