سنجش میزان آمادگی بیمارستان در برابر حوادث پرتوی و هسته ای: طراحی یک ابزار و بررسی روایی محتوایی و پایایی آن

بیمارستان‌ها به دلیل نقش بسیار مهمی که در جهت تامین، حفظ و ارتقای سلامت خانواده ها ایفا می‌کنند از اهمیت بسیاری برخوردارند. حفظ قابلیت و عملکرد بیمارستان ها در زمان بحران حایز اهمیت بسیار است تا به این ترتیب بتوانند ضمن انجام وظایف جاری، پاسخگوی حجم زیاد بیماران و مجروحینی باشد که در اثر رخداد بحران بر آن تحمیل شده است. در این راستا در مرحله قبل از وقوع سوانح، بررسی میزان آمادگی بیمارستان ها در برابر انواع بحران ها و حوادث یکی از دغدغه های مدیران نظام سلامت به شمار می آید. این آمادگی در مواجهه به حوادث پرتوی و هسته ای ابعاد ویژه ای می یابد چون نیازمند تمهیداتی است که اگر از قبل برای آن فکری نشده باشد منجر به ایجاد صدمات غیرقابل جبران به کادر درمانی شده ضمن این که قادر به پاسخگویی به حوادث ایجاد شده نخواهد بود. مطالعه حاضر با هدف طراحی ابزاری روا و پایا جهت سنجش آمادگی بیمارستان ها در برابر حوادث پرتوی و هسته ای انجام شد. بدین منظور ابتدا ابعاد آمادگی بیمارستان ها و مراکز درمانی در برابر حوادث پرتوی و هسته ای با استفاده از مرور متون و دیدگاه متخصصان حوزه های مرتبط تعیین شد. پس از تعیین سوالات، روایی صوری و محتوی و نیز پایایی پرسشنامه طی سه مرحله مورد ارزیابی قرار گرفت. پرسشنامه نهایی از معیارهای لازم برای روایی و پایایی برخوردار بوده [(if ? 1.5), (cvi ? 0.8), (cronbach's alpha ? 0.7)] و از ابعاد پنجگانه آمادگی فضای فیزیکی، تجهیزات، نیروی انسانی، ارتباطات و هماهنگی درون و برون سازمانی و نیز 56 سوال تشکیل شده است. یافته های این پژوهش، قابلیت ابزار طراحی شده برای سنجش آمادگی بیمارستان ها در برابر حوادث هسته ای و پرتوی را نشان داد. بر این اساس، ایجاد شاخص ها و ابزارهای روا و پایا در راستای ارزیابی و سنجش آمادگی بیمارستان ها در برابر سایر انواع حوادث انسان ساخت توصیه می شود. علاوه بر آن، درنظرگرفتن نمرات بدست آمده از ارزیابی آمادگی بیمارستان ها در برابر حوادث انسان ساخت در تصمیمات مرتبط با اعتباربخشی بیمارستان ها نیز پیشنهاد می گردد.