طراحی الگوی ادغام تعیین کننده های اجتماعی سلامت در نظام مراقبت های بهداشتی اولیه ایران

بررسی‌های متعدد نشان دهنده نابرابری و بی عدالتی در سلامت در داخل و بین کشورها است. در ایران نیز این نابرابری ها با تفاوت امید به زندگی در بدو تولد، مرگ و میر کودکان و مادران، دسترسی و بهره مندی از خدمات سلامت، آموزش و سواد، درآمد خانوار و مسکن، خود را نمایان ساخته است. تلاش برای سیاست‌گذاری بهداشتی به گونه‌ای که باعث کاهش نابرابری‌ها شود موجب شده که «تعیین کننده های اجتماعی سلامت» و «مراقبت‌های اولّیه بهداشتی» به عنوان دو پارادایم بهداشتی که عدالت در سلامت را در اولویت قرار می‌دهند در مرکز توجه قرار گیرند. هدف از انجام این پژوهش طراحی الگوی ادغام تعیین کننده های اجتماعی سلامت در نظام مراقبت های بهداشتی اولیه بود. با پیاده سازی این الگو میتوان به کاهش نابرابری ها و توسعه عدالت در سلامت یاری رساند. در این مطالعه تعیین کننده های اجتماعی سلامت در کشور های منتخب، در سطوح سیاست ها، ساختار و نحوه ادغام در نظام سلامت مقایسه شدند. نهایتاً با استفاده از یافته های مطالعه تطبیقی و بر اساس پتانسیل نظام مراقبت های بهداشتی اولیه ایران، الگویی برای ادغام تعیین کننده های اجتماعی سلامت در نظام مراقبت های اولیه پیشنهاد گردید. مطالعه تطبیقی نشان داد که تجربه موفق ادغام تعیین کننده های اجتماعی در نظام سلامت نیاز به سیاست گذاری در سطح ملی و سازو کار مناسب دارد. این سازوکار شامل سیاست ها، نظام جامع مراقبت های بهداشتی،سیستم رفاهی و راهبردی و شاخص های ارزیابی است. با بهره گیری از الگوی پیشنهادی، نظام مراقبت های بهداشتی اولیه ای قابل طراحی است که تعیین کننده های اجتماعی سلامت در سطوح ملی، میانی و خرد در آن ادغام یافته باشند و بر همین اساس بتوان شاخص های عدالت در سلامت را بهبود بخشید.