کاربرد الگوی فرایند موازی توسعه یافته در طراحی پیام مناسب ارتقای استفاده ازکمربندایمنی در رانندگان تهران

ایران یکی از کشورهای پرحادثه از نظر سوانح رانندگی است و استفاده از کمربندایمنی موثرترین وسیله در پیشگیری از شدت صدمه و مرگ و میر ناشی از حوادث جاده ای شناخته شده است. با وجود این بسیاری از رانندگان در هنگام رانندگی کمربندایمنی خود را نمی بندند. برای ترغیب استفاده از کمربندایمنی تهیه پیام های مناسب و مبتنی بر نظریه‌های علمی از اهمیت زیادی برخوردار است. هدف از این مطالعه استفاده از الگوی فرایند موازی توسعه یافته در تهیه برنامه آموزشی موثر جهت ارتقای استفاده از کمربندایمنی در رانندگان تهران است. پژوهش حاضر مطالعه نیمه تجربی بود. جامعه پژوهش گروهی از رانندگان تهرانی بودند که به دلیل رانندگی بدون استفاده از کمربندایمنی توسط پلیس متوقف شدند. انتخاب محل نمونه گیری و رانندگان شرکت کننده در مطالعه با روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای صورت گرفت. طراحی پیام و مداخله آموزشی بعد از تحلیل اطلاعات به دست آمده از پیش آزمون انجام گرفت. از میان 209 راننده شرکت کنننده در مطالعه ، 4/80 درصد مرد بودند و میانگین سن آنها 41 سال با انحراف معیار 3/1 بود. اندازه گیری مقیاس تشخیص رفتار مخاطره آمیز براساس الگوی فرآیند موازی توسعه یافته قبل از مداخله نشان داد که رانندگان در موقعیت کلی فرایند کنترل ترس قرار داشتند و به عبارت دیگر در سطح پایین تری از کارآمدی درک شده نسبت به تهدید درک شده قرار داشتند. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه قبل از مداخله نشان داد که حساسیت درک شده و خود کارآمدی درک شده استفاده از کمربندایمنی را پیشگویی می کند (38/0=r2 و0.05 p < ). پس از مداخله آموزشی شرکت کنندگان در فرایند کنترل خطر و در موقعیت اتخاذ رفتار محافظتی قرار گرفتند. همچنین مقایسه خودگزارشی استفاده همیشگی ازکمربندایمنی در قبل و بعد از مداخله 24% افزایش نشان داد. یافته های این پژوهش توصیه می کند که جهت ارتقای استفاده از کمربندایمنی، به پیامهای با محتوی کارآمدی بالا تمرکز بیشتری شود.