اپیدمیولوژی سو مصرف مواد مخدر در رانندگان وسایل نقلیه عمومی برون‌شهری کشور

رانندگان وسایل نقلیه عمومی به‌عنوان گروهی پرخطر در سوانح ترافیکی شناخته‌شده‌اند و ارتباط واضحی بین سو مصرف مواد مخدر و سوانح ترافیکی نشان داده شده است. هدف این مطالعه ارایه الگوی اپیدمیولوژی وابستگی رانندگان وسایل نقلیه عمومی به مواد مخدر در ایران می باشد. در این بررسی با استفاده از یک نمونه‌گیری صیدـ بازصید، به‌طور تصادفی میزان شیوع سو مصرف مواد تعیین شد. در کل 1506 راننده به‌طور تصادفی و به نسبت انواع وسایل نقلیه عمومی انتخاب شدند. برای تعیین سو مصرف از آزمایش سریع ادرار (آکون ده تستی برای غربالگری) استفاده شد. مصاحبه گران آموزش‌دیده به همراهی پلیس‌راه اما بدون حضور مستقیم آن‌ها آزمایش را در ایستگاه‌های بازرسی گرفته و پرسشنامه مربوطه را تکمیل کردند. به‌طورکلی نتیجه آزمایش 1/14 درصد از رانندگان مثبت بود. سه ماده مخدر تریاک (55 درصد)، مرفین (3/21 درصد) و متادون (5/8 درصد) بیشترین شیوع را در بین رانندگان داشتند. مدل رگرسیون لجستیک اختلاف آماری معنی‌داری بین معتادان با سطح تحصیلات را نشان داد. رانندگان تریلی (5/21 درصد) و کامیون (1/15 درصد) در مقایسه با سایر رانندگان میزان شیوع بالاتر اعتیاد به مخدر را نشان دادند (p < 0.001). بیشترین میزان مصرف مواد در شب‌هنگام (3/44 درصد) و در مسیرهای طولانی (8/26 درصد) گزارش شد. میزان شیوع سو مصرف مواد مخدر در بین رانندگان وسایل نقلیه عمومی برون‌شهری ایران بالا است. پیشگیری از سو مصرف مواد در بین این رانندگان می‌تواند راهبردی اساسی در پیشگیری از سوانح ترافیکی باشد. تست‌های اجباری اعتیاد بخصوص برای رانندگان تریلی و کامیون و در مسیرهای طولانی باید انجام شود.