بررسی ارتباط علّی میان پارازیت‌های ماهواره ای و آسیب به سلامت: برخی بایدها و نبایدها

احتمال اثرگذاری پارازیت‌های ماهواره‌ای به‌عنوان یکی از عوامل محیطی بر سلامت، نگرانی و سوالی است که در سال‌های اخیر توجه بسیاری از پژوهشگران حوزه سلامت و پزشکان را به خود جلب کرده است. مقاله حاضر بر آن است به روشن کردن برخی جنبه‌های علمی و عملیاتی موضوع بپردازد. در این خصوص، نظر به ماهیت مسیله، منابع مربوط به چگونگی بررسی رابطه علّی میان یک مواجهه و آسیب به سلامت و اصول انجام پژوهش مورد بررسی قرار گرفتند. یافته‌ها نشانگر اهمیت مطالب زیر بودند: لزوم ایمن بودن مواجهات، در نظر داشتن نوع مطالعات مورد نیاز برای پاسخ‌دهی به سوال مذکور، اصولی که می‌بایست در مطالعات مزبور مورد توجه قرار گیرند، دشوار بودن انجام مطالعات مزبور و مشکلات موجود جهت طراحی آنها، تعدد پیامدهای احتمالی، احتمال مورد غفلت قرار گرفتن برخی پیامدها، در نظر داشتن ضروری بودن انجام مواجهه، گستره مواجهه به لحاظ مدت، شدت و طیف وسیع سنی افراد تحت مواجهه، لزوم تبعیت از اصول اخلاق پژوهش و ارزش‌ها در مواجهات و مطالعات. به‌نظر می‌رسد عدم امکان اثبات ایمن بودن پارازیت‌های ارسالی، طیف وسیع نمونه‌های انسانی در معرض مواجهه به لحاظ سنی و ابتلا به بیماری‌های گوناگون، ضروری نبودن و اخلاقی نبودن انجام مواجهه مذکور از جمله مواردی هستند که باید به‌هنگام تصمیم‌گیری برای ادامه ارسال پارازیت‌ها مورد توجه قرار گیرند.