وضعیت استقلال عملکردی فعالیت‌های جسمانی سالمندان: یک مطالعه جمعیتی

سالمندی دوره‌ای از زندگی است که طی آن سالمندان در معرض تهدیدات بالقوه‌‌ای نظیر ناتوانی‌های جسمی و ذهنی هستند و در موارد زیادی استقلال فردی آنها مورد تهدید قرار می‌گیرد. هدف این مطالعه تعیین سطح استقلال عملکردی فعالیت‌های جسمانی سالمندان در شهر بندرعباس بود. دراین مطالعه مقطعی تعداد 421 نفر از افراد بالای 60 سال ساکن شهر بندرعباس به‌صورت نمونه‌گیری خوشه‌ای از 21 نقطه مختلف شهر انتخاب شدند. در هر خوشه با مراجعه به منازل افراد با 20 نفر سالمند واجد شرایط مصاحبه و پرسشنامه‌های استاندارد فعالیت‌های روزمره زندگی adl) - activities of daily living) و فعالیت‌های ابزاری روزمره زندگی (iadl- instrumental activities daily living) که نسخه فارسی آن معتبر شده است جمع‌آوری و از طریق برنامهspss17 تجزیه و تحلیل شد. در کل 421 نفر سالمند با میانگین سنی (9/6±7/66) مورد مطالعه قرار گرفتند. از میان این افراد 9/49 درصد مرد و 1/50 درصد زن و 2/38 درصد بی سواد بودند. براساس نتایج 8 نفر ( 9/1 درصد) سالمندان از نظر انجام فعالیت‌های روزمره زندگی و تعداد 92 نفر (1/22 درصد)‌ از نظر انجام فعالیت‌های ابزاری زندگی کاملا وابسته بودند. سالمندان بیشترین استقلال را در غذا خوردن (99درصد) و استفاده از تلفن (9/91درصد) و کمترین استقلال را در راه رفتن (5/80) و انجام تعمیرات جزیی منزل (3/36 درصد) داشتند. نتایج مطالعه نشان داد که انجام فعالیت ابزاری و روزمره سالمندان با متغیرهای سن، تاهل، سطح سواد و وضعیت اجتماعی اقتصادی افراد ارتباط داشت (05/0 > p). براساس یافته‌های این پژوهش اکثریت سالمندان درانجام فعالیت‌های ابزاری که نیاز به توان جسمی بیشتری دارد به اطرافیان خود وابسته هستند که این وابستگی در سالمندان مجرد با سن بیشتر، تحصیلات کمتر و وضعیت اقتصادی پایین‌تر بیشتر است. این مطالعه توصیه می‌کند مطالعات تحلیلی در خصوص تایید عوامل موثر برانجام فعالیت‌های فیزیکی در سالمندان صورت گیرد.