باز طراحی نظام برنامه‌ریزی عملیاتی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی

در سال‌های گذشته سعی شده‌است تا برای برخورد با برخی چالش‌ها روال برنامه‌ریزی عملیاتی در وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی استقرار یابد. در ادامه مسیر بازطراحی این نظام به منظور نهادینه‌سازی هر چه بیشتر آن یک ضرورت است. به همین منظور مطالعه حاضر که نوع طراحی سیستم بوده و در آن از الگوی بازمهندسی فرایند، روال و استانداردهای سیستم استفاده شده است، انجام شد. روش جمع‌آوری داده‌ها مرور منابع، جلسات بحث گروهی متمرکز ذی‌نفعان، پرسشنامه کتبی تکمیل‌شده توسط صاحبان فرایند و انجام مشاهده بوده است. بر اساس داده‌های جمع‌آوری شده کمیته راهبری فنی بر اصولی ده‌گانه برای باز طراحی نظام برنامه‌ریزی عملیاتی در توافق کردند، بر اساس آن فرایند اصلی، روال‌ها و استانداردها در دو بخش اصلی شامل «آیین‌نامه و شیوه‌نامه برنامه‌ریزی عملیاتی» بازطراحی شد. نتایج نشان می‌داد سه دارایی مهم نظام برنامه‌ریزی عملیاتی فعلی حمایت مدیران ارشد، اسناد و قوانین بالادستی حامی و تجربه چند ساله وزارت‌خانه در استقرار این نظام است. مهم‌ترین چالش‌های نظام برنامه‌ریزی عملیاتی فعلی ضعف در هماهنگی، ممیزی و اعتبار علمی فرایند است. ویژگی‌های نظام بازطراحی شده عبارت است از تطابق با زنجیره نتایج اقدامات، واژه‌نامه برنامه‌ریزی (برای ایجاد زبان مشترک)، پروژه محوری، تناسب سطوح تصمیم‌گیری با ساختار وزارت بهداشت، مستندسازی ساده و مدیریت شده، نهاینه‌شدن مثلث کارفرما مجری و ناظر، پایش‌های سطح‌بندی شده، تقویم زمان‌بندی عملیات برنامه‌ریزی در طول سال و دوره زمانی برنامه‌های پنج ساله، ارتباط شفاف برنامه عملیاتی با اسناد بالادستی و بودجه، شبکه پروژه پذیر، وجود ممیز، تشویق و آموزش صاحبان فرآیند و در نهایت سازوکار هماهنگی درون و برون بخشی برنامه‌ها است. به رغم دارایی‌های نظام برنامه‌ریزی عملیاتی موجود، مهم‌ترین عامل موفقیت فرایند جدید، « ممیزی» برنامه‌های عملیاتی واحدهای ستادی است. پایش فصلی پیشرفت برنامه‌های عملیاتی توسط شورای معاونین، تخصیص‌های به موقع بودجه متصل به برنامه و تشویق (مادی و معنوی) دوره‌ای واحدهای سازمانی و کارشناسان مسیول و موفق وزارت بهداشت سه نقطه تمرکز در نهادینه سازی نظام بازطراحی شده برنامه‌ریزی عملیاتی است.