تاثیر برنامه آموزشی در پیشگیری از افسردگی پس از زایمان؛ یک کارآزمایی نیمه تجربی

مداخلات پیشگیری‌کننده و شناسایی زودرس علایم افسردگی بهترین راه موثر مقابله با این عارضه بوده و آموزش اساسی‌ترین روش پیشگیری اولیه است، مطالعه حاضر با هدف بررسی تاثیر برنامه آموزشی بر پیشگیری از افسردگی پس از زایمان در مادران نخست‌زا طراحی گردید. این مطالعه به‌صورت یک کارآزمایی میدانی نیمه تجربی در دو مرکز بهداشتی درمانی منتخب شهر سنندج در سال 1390 انجام شد. به منظور پیشگیری از تاثیر برنامه آموزشی بر مادران گروه کنترل، یک مرکز به‌طور تصادفی به گروه کنترل و دیگری به گروه مداخله اختصاص یافت. با نمونه‌گیری مستمر در هر مرکز 100 مادر انتخاب شدند. گروه مداخله برنامه آموزشی در خصوص افسردگی پس از زایمان طی سه جلسه 20 دقیقه‌ای به‌صورت فردی در 14-10 روز اول، 6 و نیز و 8 هفته پس از زایمان ارایه شد و همچنین کتابچه آموزشی به مادران گردید هردو هفته یک بار وضعیت مادر به صورت تلفنی بررسی شده، و نکات آموزشی یادآوری شد. گروه کنترل فقط مراقبت روتین پس از زایمان را داشتند. تاثیر برنامه با مقایسه نمرات افسردگی ادینبرو در 8 و 12 هفته بعد از زایمان در هر دو گروه سنجیده شد. مشخصات دموگرافیک و نمرات ادینبرو دو گروه قبل از مطالعه تفاوت آماری معنی‌دار نداشت. اجرای برنامه آموزشی موجب تفاوت آماری معنی‌دار در میانگین نمرات افسردگی ادینبرو گروه مداخله در 8 و 12 هفته پس از زایمان گردید. میانگین نمرات گروه کنترل، 8 و 12 هفته پس از زایمان تفاوت آماری معنی‌دار نداشت. نتایج نشان‌دهنده کاهش نمرات افسردگی ادینبرو بود اجرای این برنامه در مراقبت‌های پس از زایمان می‌تواند به عنوان یکی از راهکارهای مناسب در جهت ارتقای سلامت مادران، کاهش و پیشگیری از افسردگی در مداخلات بهداشتی کشوری مورد توجه قرار گیرد.