سنجش کارایی و تخمین مصرف بهینه منابع در بیمارستان‌های منتخب شرق کشور: کاربرد الگوی تحلیل فراگیر داده‌ها

مطالعه حاضر به صورت توصیفی ـ تحلیلی با هدف تعیین کارایی فنی و ارتباط آن با برخی عوامل محیطی در بیمارستان‌های منتخب شرق کشور طی سال‌های 87-1385 با استفاده از روش تحلیل فراگیر داده‌ها انجام شد. در این مطالعه، تعداد تخت فعال و تعداد پرسنل شاغل به عنوان متغیرهای نهاده و تخت روز اشغالی و پذیرش سرپایی به عنوان متغیرهای ستانده مورد استفاده قرار گرفتند. با به کارگیری فرض بازدهی متغیر نسبت به مقیاس در الگوی تحلیل فراگیر داده‌ها، مقادیر کارایی فنی، مدیریتی و مقیاس برای بیمارستان‌های مورد مطالعه تعیین گردید. با برآورد انتقال مازادها و انتقال شعاعی نسبت به محاسبه مازاد یا استفاده بیش از حد مطلوب از نهاده‌ها اقدام گردید. به منظور برآورد مقادیر مورد اشاره از نرم‌افزار deap2 استفاده شد. میانگین کارایی فنی، کارایی مدیریتی و کارایی مقیاسی 11 بیمارستان مورد مطالعه طی سال‌های 87-85 به روش حداقل سازی نهاده به ترتیب معادل 880/0؛ 934/0 و 936/0 است. در مجموع، این بیمارستان‌ها طی این سال‌ها به طورمتوسط، از 66/17 تخت اضافی و 72/18 پرسنل اضافی استفاده کرده‌اند. به علاوه، میزان کارایی با نوع فعالیت و مالکیت بیمارستان‌ها ارتباط معنی دار داشت. نتیجه تحلیل anova نشان داد که مقادیر کارایی طی دوره مطالعه تغییرات معنادار نداشته است.یافته‌های پژوهش، نشان دهنده آن است که بیمارستان‌های مورد مطالعه به صورت کارا فعالیت نکرده و ظرفیت ارتقای کارایی در بیمارستان‌های مورد بررسی بدون هیچگونه افزایشی در هزینه‌ها و به کارگیری همان میزان از نهاده‌ها وجود دارد.