بسته‌های خدمات سلامت اجتماعی، الگویی برای مداخله نظام مدیریت سلامت شهری

برای تغییر در وضعیت سلامت اجتماعی لازم است پس از تحلیل وضعیت موجود مسایل اجتماعی و مداخلاتی که تا کنون اجرا ‌شده، بسته خدمات جدید را بر اساس نیاز فعلی طراحی و اجرا کرد. با توجه به بازمهندسی نظام شبکه بهداشتی درمانی در شهرها با رویکرد عوامل اجتماعی موثر بر سلامت و بازتعریف نقش شهرداری‌ها در این ارتباط تدوین چنین بسته‌ای فرصتی خواهد بود تا با استفاده از نتایج آن خدمات ارایه شده در شبکه بهداشتی و درمانی تکمیل شده و نقش شهرداری‌ها در ارایه خدمات سلامت اجتماعی شفاف‌تر گردد. در این مطالعه توصیفی و تحلیلی، برای جمع‌آوری اطلاعات از روشهای ترکیبی مصاحبه با مسیولین شهرداری، نظرات شوراهای سلامت محلات، بحث گروهی متمرکز در تیم طراحی، بررسی متون تحقیقاتی مرتبط در شهرداری و مرور اسناد معاونت اجتماعی از بدو تاسیس استفاده و که این اطلاعات در مراحل اولویت‌بندی و طراحی بسته‌ها به کار گرفته شده است. بسته‌های سلامت اجتماعی طراحی شده در این طرح با عناوین بسته عمومی شامل ترویج رفتارهای سالم اجتماعی و بسته‌های اختصاصی برای سو مصرف مواد، جرم، کودک آزاری و طلاق تعیین شد و اجزای بسته در سه بخش شامل «ضرورت خدمت، محتوی یا شرح خدمات و الزامات استقرار خدمات» تکمیل گردید. اصول شش‌گانه‌ای مورد توافق در طراحی بسته‌ها عبارت بود از مبتنی بودن خدمات بر نیازها و دارایی‌های منطقه، مشارکت مردم و همکاری بین بخشی، مداخله در هر سه سطح پیشگیری، مبتنی بر شواهد بودن، انطباق با اسناد بالادستی و در نظر گرفتن الزامات استقرار. مقایسه بسته‌های موجود در زمینه مسایل اجتماعی با بسته‌های تدوین شده جدید نشان می‌دهد که رویکرد بسته‌های جدید، ارتقای سلامت اجتماعی است و رویکرد دستورالعمل‌ها و برنامه‌های موجود بیشتر درمان محور، مبارزه با بحران‌ها و آسیب‌های اجتماعی بوده است. در بسته‌های جدید رویکرد همکاری بین بخش‌ها و استفاده از امکانات محلی مورد تاکید است اما در دستورالعمل‌های موجود رویکرد بر اساس امکانات دولتی و منابع محدود آن است. در این راستا تشکیل شورای سلامت اجتماعی منطقه زیر نظر شهردار و با مشارکت کلیه دستگاه‌های دولتی و نمایندگان بخش غیر دولتی و بخش خصوصی حاضر در منطقه به عنوان اولین گام برای ایجاد حساسیت و تعهد جمعی پیشنهاد شده است.