تحلیل مکانی بیماری کووید-19 در استان همدان

مقدمه: با شروع و گسترش پاندمی covid-19 کشورهای مختلف به منظور کنترل بیماری برنامه های مداخله ای مختلفی را به اجرا گذاشتند. ارائه اطلاعات مرتبط با نحوه انتشار بیماری و عوامل خطر مکانی می تواند، سیاست گذاران و مدیران را در کنترل بیماری کمک کند. این مطالعه با هدف تحلیل عوامل مکانی بیماری کووید-19 در استان همدان انجام شد.مواد و روش کار: مطالعه حاضر به صورت گروهی و با طرح اکولوژیک اجرا شد. کلیه موارد کووید-19 در استان همدان از ابتدای شروع اپیدمی تا پایان سال 1399 با تشخیص قطعی بیماری کووید-19 بر اساس آزمایش pcr وارد مطالعه شدند. اطلاعات مورد نیاز از طریق سامانه ثبت موارد کووید-19 در استان همدان و سایر موسسات و سازمان های استانی و مرکز آمار ایران جمع آوری شد. تحلیل های آماری در دو بخش توصیفی و تحلیلی صورت گرفت. برای نمایش توزیع موارد بیماری و جهت تجزیه ‌و تحلیل نقاط داغ (hot spots) از آماره getis-ord g استفاده شد.یافته‌ها: یافته ها حاکی از آن بود که در مجموع 25197 بیمار مشکوک به کووید-19 که 10366 نفر از آنها بر اساس نتایج آزمایش pcr مثبت قطعی بودند، وارد مطالعه شدند. 1510 نفر از موارد مثبت قطعی بیماری دچار مرگ شدند. شهرستان تویسرکان با 1756 مورد در 100 هزار نفر دارای بیش ترین و شهرستان درگزین با 1126 مورد در 100 هزار نفر دارای کم ترین میزان بروز موارد مشکوک بیماری از ابتدای شروع اپیدمی تا پایان سال 1399 بوده اند. تراکم جمعیت، میزان اشتغال، میزان توسعه یافتگی، میزان بی سوادی، فاصله از مرکز استان، متوسط دمای هوا، تعداد روزهای یخبندان، متوسط رطوبت هوا با میزان بروز موارد مثبت کووید-19 در استان همدان ارتباط معنی دار نشان دادند.نتیجه‌گیری: براساس نتایج این مطالعه، مهم ترین متغیرهای مرتبط با افزایش مرگ کووید-19 شامل افزایش تراکم جمعیت و میزان توسعه یافتگی بودند. عوامل محیطی و موقعیت جغرافیائی شهرستان های استان در تعیین میزان بروز و مرگ و میر ناشی از بیماری موثر بوده اند. تهیه نقشه های خطر با استفاده از gis، می‌تواند به برنامه‌ریزی پاسخ سریع به اپیدمی covid-19، تمرکز برنامه‌های پیشگیری در مناطق پرخطر و ابداع راهبرد‌های لازم متناسب با روند اپیدمی برای کنترل covid-19 و همه‌گیری‌های مشابه در آینده کمک کند.

spatial analysis of covid-19 disease in hamadan province

objective(s): with the spread of covid-19 pandemic, different countries have implemented various intervention to control the disease. providing information on how the disease spreads and local risk factors can help policymakers and managers to control the disease. the aim of this study was to analyze the spatial factors of covid-19 disease in hamadan province, iran.methods: all cases of covid-19 in hamadan province from the beginning of the epidemic (jan 2020) to the end of march 2021 with a confirmed diagnosis of covid-19 disease based on pcr test were included in the study. the required information was collected through the covid-19 case registration system in hamadan university of medical science, other provincial institutions and the statistics center of iran. statistical analyzes were performed in two parts: descriptive and analytical. zoning maps were used to show the distribution of disease cases. getis-ord g statistic was used in the analytical analysis to analyze the hot spots.results: a total of 25197 patients suspected of covid-19 were studied. of these 10366 were positive based on pcr test. there were 1510 confirmed positive cases of the disease who died during the period of investigation. population density, employment rate, development index, illiteracy rate, distance from the provincial center, air temperature, number of frosty days, average air humidity showed a significant relationship with the incidence of positive cases of covid-19 in hamadan province.conclusion: based on the findings, the most important variables related to the increase in the death of covid-19 included the increase in population density and the level of development. the preparation of risk maps using gis can help to plan a rapid response to the covid-19 epidemic, focus on prevention programs in high-risk areas, and plan the necessary strategies appropriate to the epidemic trend to control covid-19 and similar epidemics in the future.