سنجش نابرابری در توزیع منابع بهداشتی و درمانی: یک مطالعه موردی

برابری در دسترسی به خدمات سلامت از جمله اهداف مهم هر نظام سلامت است. برابری در خدمات بهداشتی ـ درمانی مفهومی چند بعدی است و نیل به آن از چالش‌های پیش روی سیاستگذاران حوزه سلامت است. از جمله ابعاد مهم برابری در سلامت بحث برابری در توزیع منابع این بخش است. پژوهش حاضر با هدف سنجش وضعیت توزیع منابع انسانی و تخت بیمارستانی و نیز ارتباط آن با پیامدهای سلامت شامل میزان مرگ و میر مادران،کودکان زیر یکسال و کودکان زیر پنج سال انجام شده است. مطالعه حاضر از نوع گذشته‌نگرکاربردی بوده، و جامعه آن را کلیه نیروی انسانی بخش سلامت استان و نیز تخت‌های بیمارستانی تشکیل می‌دهد. آمار و اطلاعات لازمه از مرکز آمار ایران و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کشور جمع‌آوری شده است. میزان نابرابری با استفاده از رسم منحنی لورنز و ضریب جینی به دست آمده است. مقادیر ضریب جینی پزشکان عمومی در ابتدای دوره 0/54، و در انتهای دوره 0/44، و برای پرستاران در ابتدای دوره 0/51، و در انتهای دوره 0/4 بود. این میزان برای پزشکان متخصص 0/58 و در انتهای دوره برابر با 0/52 و برای روانپزشکان به ترتیب برابر با 0/6 و 0/65 بود، و در نهایت در مورد داروسازان نیز این مقادیر به ترتیب معادل 0/62 و 0/65 بود. تخت بیمارستانی از دیگر منابع بخش سلامت استان است که میزان ضریب جینی توزیع آن در ابتدای دوره 0/6 و در انتهای دوره 0/59 بود. وضعیت توزیع منابع بهداشت و درمان در استان نامتوازن و نامتعادل بوده و طی دوره مورد مطالعه تغییر اندکی در جهت کاهش نابرابری توزیع منابع مشاهده شد. از طرف دیگر توزیع بیشتر منابع بخش سلامت استان با شاخص های میزان مرگ و میر مادران،کودکان زیر یکسال و زیر پنج سال معنادار بوده است.