تاثیر توسعه مالی و کیفیت محیط‌ زیست بر وضعیت سلامت: شواهدی از کشورهای منا

مقدمه: توسعه مالی، عامل مهم در رشد اقتصادی و وضعیت سلامت است که نه‌تنها به‌طور مستقیم بلکه به‌طور غیرمستقیم از طریق کیفیت محیط‌زیست بر وضعیت سلامت تاثیرگذار است؛ از این‌رو هدف از انجام این مطالعه، تعیین میزان تاثیر توسعه مالی و کیفیت محیط‌زیست بر وضعیت سلامت در کشورهای عضو منا بود. مواد و روش‌کار: این مطالعه توصیفی-تحلیلی حاضر در سطح بین‌المللی برای کشورهای عضو منا انجام شد. داده‌ها از نوع پانل‌دیتا برای سال‌های 2019-1990 بود که از پایگاه داده‌ای بانک جهانی استخراج شد. آزمون‌های ایم، پسران شین و لوین، لین و چو برای بررسی پایایی، آزمون‌های پدرونی و کائو برای بررسی هم‌جمعی و روش‌های حداقل مربعات معمولی کاملا اصلاح‌شده (fmols) و حداقل مربعات معمولی پویا (dols) برای برآورد مدل‌ها در نرم‌افزار eviews 10 استفاده شد. یافته‌ها: میانگین (انحراف معیار) امید به زندگی (5/05) 71/5 سال و میانگین (انحراف معیار) شاخص توسعه مالی و دی‌اکسید کربن به ترتیب برابر با (25/09) 39/82 و (21/47) 81/91 در کشورهای نمونه بود. ضریب لگاریتم توسعه مالی بر لگاریتم امید به زندگی در روش‌های fmols و dols به ترتیب برابر با 0/02 و 0/03 و ضریب لگاریتم دی‌اکسید کربن در روش‌های fmols و dols به ترتیب برابر با 0/005- و 0/002- بود. متغیر لگاریتم جهانی‌شدن نیز در هر دو روش مذکور ضریب تاثیری برابر با 0/30 بر لگاریتم امید به زندگی داشت. نتیجه‌گیری: گسترش توسعه مالی، جهانی‌شدن و تولید ناخالص داخلی سرانه تاثیر مثبت و افزایش تولید دی‌اکسید کربن تاثیر منفی بر وضعیت سلامت داشت؛ بنابراین سیاست‌هایی در جهت کاهش آلاینده‌های محیط‌ زیست، گسترش توسعه مالی و جهانی‌شدنی ضروری به نظر می‌رسد که در این راستا محدود کردن استفاده از سوخت های فسیلی، جایگزینی انرژی های تجدید پذیر، استفاده از ابزارهای اندازه‌گیری کیفیت هوا پیشنهاد می‌گردد؛ همچنین گسترش توسعه مالی در زیرساخت‌ها، صنایع و خدمات فناورانه حوزه سلامت و مشوق‌های مناسب برای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی پیشنهاد می‌گردد.

the impact of financial development and environmental quality on health status: evidence from the middle east and north africa (mena) countries

objective (s): financial development is an important factor in economic growth and health. it not only directly but also indirectly affects the health status through the quality of the environment; therefore, this study aimed to determine the impact of financial development and environmental quality on health status in mena member countries.methods: a descriptive study was performed at international level for the mena member countries. the panel data for the years 1990-2019 was extracted from the world bank databases. im, pesaran and shin (ips) and levin, lin, and chu (llc) tests for stationary; pedroni and kao tests for co-integration and fully modified ordinary least squares (fmols) and dynamic least squares (dols) estimators were used to analyze the data using the eviews 10 software.results: the mean (sd) life expectancy was 71.5 (5.05) years and the mean (sd) financial development index and carbon dioxide were 39.82 (25.09) and 81.91 (21.47) in the sample countries, respectively. the logarithm of financial development coefficient on logarithm of life expectancy in fmols and dols methods was equal to 0.02 and 0.03, respectively, and the logarithm of carbon dioxide coefficient in fmols and dols methods was -0.03 and -0.002, respectively. the logarithm of globalization in both methods had an effect coefficient of 0.30 on logarithm of life expectancy.conclusion: the expansion of financial development, globalization and gdp per capita had a positive effect and the increasing of carbon dioxide had a negative impact on health status. therefore, policies to reduce environmental pollution and expand financial development and globalization seem necessary. in this regard, limiting the use of fossil fuels, replacing renewable energy, the use of air quality measuring instruments are proposed. it is also proposed to expand financial development in infrastructure, industries and technological services in the health sector and appropriate incentives for private sector investment.