مدل یابی عوامل کالبدی موثر بر طراحی فضاهای درمانی با تاکید بر کاهش میزان افسردگی بیماران با بهره گیری از روش تحلیل مسیر

مقدمه: بشر نیازمند فضایی است که او را در مقابل تاثیرات محیط محافظت نماید. این فضا شامل جنبه‌های کالبدی، اجتماعی و روانی است و طراحی مناسب محیط کالبدی در فضاهای درمانی، باید نشاط آور و روح بخش باشد تا به میزان زیادی بر کاهش افسردگی بیماران، تاثیر بگذارد. هدف این پژوهش ارائه مدل جهت طراحی فضاهای درمانی با تکیه بر کاهش افسردگی بیماران بود. مواد و روش کار: روش تحقیق از نوع ترکیبی (کمی- کیفی) است که در خرداد ماه سال 1400 تکمیل شد. استخراج عوامل موثر بر کاهش افسردگی از دیدگاه متخصصین و کاربران در سه گام انجام گردید. گام اول شامل تحلیل محتوای اسنادی و اجرای تکنیک دلفی، با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس بود. در گام دوم، پیمایش کاربران و توزیع پرسشنامه بین 205 نفر از بیماران بستری شده، با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی و با استفاده از نرم افزار spss انجام شد. در گام سوم مدل یابی با استفاده از روش تحلیل مسیر و با استفاده از نرم افزار amos انجام و روابط بین عوامل، شاخص های برازش و ضریب تعیین آن ها در مدل مشخص شد. یافته ها: در حوزه ی مولفه های کالبدی هفت عامل اصلی بر کاهش افسردگی از نظر بیماران در طراحی فضاهای درمانی شامل: عوامل ادراک بصری، طبیعت گرایی، عملکرد گرایی، ایمنی جسمی، فرآیند منطقی، ایمنی روانی و تنوع پذیری موثر است. سه بعد از نتایج در چرخه های مستخرج از مدل ارائه شد که در این ابعاد ادراک بصری دارای دو تاثیر است یکی با تاثیر مستقیم تنوع پذیری به میزان 49% و دیگری با میانجی گری طبیعت گرایی حدود 40% بر مدل تاثیر می گذارد. نتیجه گیری: مدل یابی عوامل کالبدی موثر بر طراحی فضاهای درمانی با بهره گیری از روش تحلیل مسیر، منجر به کاهش میزان افسردگی در بیماران شد.

physical factors affecting the design of inpatient spaces with emphasis on reducing patients' depression: a path analysis

objective(s): man needs a space that protects him from the effects of the environment. this space includes physical, social and psychological aspects, and the proper design of the physical environment inpatients should be inspiring and spirit-giving to greatly affect the reduction of patients’ depression. the purpose of this research was to provide a model for designing inpatient spaces based on reducing patients’ depression.methods: this was a mixed methods study (quantitative-qualitative) which was completed in june 2021. the extraction of factors in reducing depression derived from the following sources. 1. the literature review, 2. experts’ opinion, and 3. a user survey and distribution of a questionnaire among 205 hospitalized patients. then a path analysis was performed to suggest a model using amos software, and the relationships between factors, fit indices and were determined.results: seven main factors on reducing depression in the design of inpatient spaces were found and included: visual perception, naturalism, functionalism, physical safety, logical process, psychological safety, and diversity from the highest to the lowest. as such visual perception showed the highest direct and indirect effects.conclusion: the findings suggest that considering the factors indicated by this study might lead to the reduction of patients’ depression in inpatient spaces.