تحلیل محتوای کتاب‌های درسی زبان انگلیسی دوره اول و دوم دبیرستان از منظر توجه به ابعاد سواد سلامت

مقدمه: کتاب‌های درسی اصلی‌ترین منابع آموزشی در مدارس هستند. پژوهش حاضر با این هدف انجام شد که کتاب‌های درسی زبان انگلیسی دوره اول و دوم دبیرستان را از نظر توجه به ابعاد چهارگانه سواد سلامت (دسترسی به اطلاعات سلامت، درک و فهم اطلاعات سلامت، ارزیابی اطلاعات سلامت، اتخاذ رفتارهای سالم) تحلیل کند. مواد و روش کار: پژوهش به شیوه توصیفی و با روش تحلیل محتوا کمی انجام شد. واحد تحلیل، جمله بود و از مقوله‌های از پیش تعیین شده استفاده شد. جامعه آماری مشتمل بر کل کتاب‌های زبان انگلیسی دوره اول و دوم دبیرستان بود. با استفاده از یک چک لیست محقق ساخته، میزان توجه کتاب‌های انگلیسی به سواد سلامت در سه حوزه مراقبت سلامت، پیشگیری از بیماری و ارتقاء سلامت و همچنین در چهار بعد دسترسی، درک و فهم، ارزیابی و کاربست مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: یافته‌ها نشان داد توجه به ابعاد دسترسی به اطلاعات سلامت و همچنین ارزیابی و کاربرد این اطلاعات در کتاب‌های مذکور مغفول واقع شده و یا بسیار ناچیز است. در بعد درک اطلاعات سلامت، در پایه‌های هشتم و نهم، بخشی از محتوا (به ترتیب 7 و 10 درصد) به مراقبت سلامت و در پایه‌های هشتم و یازدهم بخشی از محتوا به ارتقاء سلامت (به ترتیب 7 و 9 درصد) اختصاص یافته است. همچنین یافته های پژوهش نشان داد که کتاب‌های درسی زبان انگلیسی دانش‌آموزان را به توانایی ارزیابی و کاربست اطلاعات سلامت تجهیز نمی‌کنند. نتیجه گیری: درس زبان انگلیسی فرصتی کم نظیر در اختیار دارد تا با تلفیق ابعاد مختلف سواد سلامت در آن، فرصت‌های یادگیری برآمده از زندگی واقعی را به دانش‌آموزان ارائه دهد و به این ترتیب علاوه بر یادگیری زبان انگلیسی، دانش‌آموزان به کسب سواد سلامت نائل خواهند آمد. لذا پیشنهاد می‌شود، مقوله سواد سلامت و ابعاد آن در کتاب‌های درسی زبان انگلیسی مورد توجه قرار گیرد.

Content analysis of junior and senior high school English national textbooks in terms of health literacy

Objective (s): Textbooks are the main educational resources in schools. The present study was conducted to analyze the content of high school English national textbooks in terms of the four dimensions of health literacy, i.e., accessing/obtaining information relevant to health, understanding information relevant to health, processing/appraising information relevant to health, applying/using information relevant to health.Methods: This descriptive research was done using quantitative content analysis method. The unit of analysis was the sentence. The predetermined categories were used. The population consisted of all the English language books of high school. The level of attention of English national textbooks to health literacy were analyzed in the three health domains of health care, disease prevention and health promotion, as well as in the four dimensions of accessing, understanding, appraising, and applying.Result: The findings showed that attention to the dimensions of accessing, appraising, and applying was neglected or very poor. Regarding the understanding dimension, some parts of the content in grade 8 and 9 was allocated to healthcare domain (7% and 10% respectively) and in grade 8 and 11 some parts (7% and 9%respectively) were allocated to health promotion. In addition, the findings showed that English national textbooks do not equip students with the ability to appraise and apply health information.Conclusion: The English national textbooks have a unique occasion to provide students with learning opportunities arising from real life. To do so, there is a need to integrate different dimensions of health literacy into the content of these books.