عوامل موثر بر ماندگاری پزشکان متخصص در استان‌های کمتر توسعه یافته و مناطق محروم از دیدگاه آنان

مقدمه: نگهداشت پزشکان متخصص در مناطق محروم و کمتر توسعه یافته دارای اهمیت فراوانی است به‌گونه‌ای که اگر به نگهداشت آنان توجه نشود باعث ایجاد مشکلاتی در سطح سلامت جامعه می‌گردد. هدف از انجام مطالعه حاضر شناسایی عوامل موثر بر ماندگاری پزشکان متخصص در استان های کمتر توسعه یافته و مناطق محروم بود.مواد و روش‌ کار: مطالعه حاضر از نوع مطالعات توصیفی پیمایشی بود. شرکت‌کنندگان در مطالعه شامل 384 نفر از پزشکان متخصص در استان های کمتر توسعه یافته و مناطق محروم بودند که به روش نمونه‌گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شدند. پرسشنامه با استفاده از مبانی نظری، اسناد بالادستی و مصاحبه با خبرگان تهیه شد که شامل 8 شاخص در ماندگاری متخصصین در مناطق محروم بود. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش معادلات ساختاری و تحلیل عاملی در نرم افزار spss نسخه 25 و amos استفاده شد.یافته‌ها: در مطالعه حاضر 209 نفر متخصص زن و 175 نفر مرد از 21 استان و 37 شهر حضور داشتند. میانگین سنی شرکت کنندگان در مطالعه 34.8 بود. میانگین عامل های ویژگی شغل، نظام پرداخت، امکانات رفاهی، امکانات شغلی، محیط کاری، قوانین و مقررات، ویژگی شخصیتی و انگیزش شغلی به ترتیب برابر 4.20، 66.4، 38.4، 494.4، 69.4، 86.3، 15.4، 18.4 بود. نتایج تحلیل عاملی تاییدی مولفه ها برازش مناسب آن ها را نشان داد. همچنین تاثیر تمامی عوامل بر روی نگهداشت پزشکان در مناطق معنی دار بود و در این بین ویژگی شغل بیشترین تاثیر را در بین سایر عوامل داشت.نتیجه‌گیری: سه عامل سازمانی، محیطی و فردی و 8 عامل ویژگی شغل، امکانات شغلی، انگیزش شغلی، محیط کاری، قوانین، امکانات رفاهی، ویژگی های شخصیتی و نظام پرداخت به ترتیب در نگهداشت پزشکان متخصص در مناطق محروم و کمتر توسعه یافته موثر بودند. بر این اساس، مدیران تصمیم گیر می‌توانند با توجه به عوامل شناسایی شده برنامه‌ریزی مدونی، به‌منظور بهبود شرایط نگهداشت و تامین نیروی انسانی موردنیاز در مناطق محروم به عمل آورند.

Factors affecting the retention of specialist physicians in less developed provinces and deprived areas

Objective(s): The maintenance of medical specialists in deprived areas is of great importance. This study aimed to identify a retention model for medical specialists in deprived areas.Methods: The was a descriptive study. Participants in the study included a sample of specialist physicians in less developed provinces and disadvantaged areas in Iran. They were selected by random cluster sampling. The questionnaire was prepared using theoretical foundations, upstream documents and interviews with experts, which included 8 indicators on the retention of specialists in deprived areas. Structural equation and factor analysis were used to analyze the data in SPSS software version 25 and AMOS.Results: In all 209 female specialists and 175 male specialists from 21 provinces and 37 cities were studied. The mean age of study participants was 34.8 years. The average scores for job characteristics, payment system, welfare facilities, job facilities, work environment, rules and regulations, personality traits and job motivation were equal to 4.20, 4.66, 4.38, 4.49, 4.69, 3.86, 4.15, 4.18, respectively. The results of confirmatory factor analysis of the components showed proper fit for the data. Also, the effect of all factors on the retention of physicians in the regions was significant (P<0.05) and among these, job characteristics had the greatest effect among other factors.Conclusions: Three organizational, environmental and individual factors and 8 factors of job characteristics, job facilities, job motivation, work environment, laws, welfare facilities, personality traits and payment system were effective in keeping specialized physicians in deprived and less developed areas, respectively. The findings might help decisionmakers and health care authorities to improve the maintenance conditions and provide the required manpower in deprived areas.