سنجش نابرابری توزیع پزشک و پزشک عمومی در استان سیستان و بلوچستان (96-1388)

مقدمه: اجرای عدالت و کاهش نابرابری در توزیع جغرافیایی پزشک و اتخاذ سیاست‌های مناسب از اهداف اصلی نظام‌های سلامت در دنیا است ازاین‌رو هدف این مطالعه، سنجش وضعیت و روند نابرابری توزیع پزشک و پزشک عمومی در استان سیستان و بلوچستان بود.مواد و روش کار: در مطالعه توصیفی مقطعی و کاربردی حاضر جامعه آماری کل پزشکان و پزشکان عمومی شهرستان‌های استان سیستان و بلوچستان طی سال‌های 96-1388 بودند و نمونه‌گیری انجام نشد. داده‌های موردنیاز از سالنامه‌های آماری مرکز آمار ایران استخراج و سنجش نابرابری پزشک و پزشک عمومی با استفاده از شاخص‌های جینی، رابین‌هود، هرفیندال هیرشمن و تایل در نرم‌افزارهای stata 14 و excel 2019 انجام شد.یافته ها: بر اساس نتایج متوسط تعداد پزشک و پزشک عمومی به ازای هزار نفر در استان طی دوره 96-1388 به ترتیب برابر با 0/438 و 0/223 بود. همچنین متوسط شاخص‌های جینی، رابین‌هود، هرفیندال هیرشمن و تایل طی دوره برای پزشک به ترتیب برابر با 0/21، 0/19، 20/0، 0/24و برای پزشک عمومی به ترتیب برابر با 0/06، 0/10، 0/13 و 0/13 بود. این شاخص‌ها برای پزشک و پزشک عمومی طی دوره روند یکسانی داشتند که بیانگر صحت نتایج مطالعه است.نتیجه گیری: بر اساس تمام شاخص‌ها، نابرابری در توزیع پزشک عمومی در استان کاهش‌یافته است ولی نابرابری در توزیع پزشک هنوز در سطح بالایی باقی است لذا پیشنهاد می‌شود علاوه بر حفظ پزشکان عمومی و سیاست افزایش آن‌ها با رشد جمعیت، جهت کاهش نابرابری در توزیع پزشک، منابع فیزیکی سلامت مانند بیمارستان‌های تخصصی، تخت و تجهیزات پزشکی در استان افزایش و در شهرستان‌ها به نحو مقتضی توزیع شود تا پزشکان انگیزه کافی برای فعالیت در شهرستان‌های استان را داشته باشند. همچنین مشوق‌های مالی، تعرفه‌ای و افزایش پذیرش دانشجو در رشته‌های تخصصی موردنیاز جهت خدمت طولانی‌مدت در استان مفید خواهد بود.

Inequality in distribution of physician and general practitioner in Sistan and Baluchestan province, Iran (2009-2017)

Objective (s): The purpose of this study was to measure inequality of physician and general practitioner distribution in Sistan and Baluchestan province, Iran.Methods: This was a descriptive crosssectional study including all physicians and general practitioners in Sistan and Baluchestan provinces, Iran (20092017). Data were extracted from yearbooks of Statistical Center of Iran and inequality of physician and general practitioner distribution were calculated by Gini, Robin Hood, HerfindahlHirschman and Theil indices in Stata 14 and Excel 2019 software.Results: The mean physicians and general practitioners in the province during 20092017 was 0.438 and 0.223, per thousand habitants, respectively. Also the mean of Gini, Robin Hood, HerfindahlHirschman and Thiel indices for the physician were 0.21, 0.19, 0.20, 0.24, and those for the general practitioner were 0.06, 0.10, 0.13 and 0.13, respectively. The indices had the same trend over the study period.Conclusion: Inequality in general practitioner distribution was decreased but for physician was not. The findings suggest that in addition to maintaining general practitioners and increasing proportion to population growth, to reduce inequality in physician distribution, resources such as specialized hospitals, beds and medical equipments in the province should be increased and appropriately distributed among cities. Financial and tariff incentives and student admissions in specialized fields for longterm employment in the province will also be useful.