بررسی مقالات مرتبط با سلامت زنان در سه دهۀ پس از انقلاب اسلامی (1360 تا1390): یک مطالعه مروری

مقدمه: سلامت زنان از اولویت های جامعه و اهداف توسعۀ هزاره است که شناسایی ابعاد آن با بررسی مطالعات مربوطه امکان پذیر است. در این راستا، پژوهش حاضر باهدف شناسایی ابعاد مغفول نوع پژوهش های سلامت زنان طی سه دهۀ پس از انقلاب اسلامی انجام شد.مواد و روش کار: این مطالعه از نوع مروری به روش تحلیل محتوا بود که در سه مرحلۀ مقدماتی، جستجو و تحلیل انجام شد. در این پژوهش ، تمام مقالات چاپ شده در مجلات علمی داخلی و خارجی از ابتدای سال 1360 تا پایان سال 1392 که دربارۀ وضعیت، تعیین کننده ها و پیامدهای سلامت زنان ایرانی بود؛ بدون محدودیت سنی از پایگاه های منتخب، استخراج و پس از اعمال معیارهای ورود و خروج و حذف مطالعات تکراری، اطلاعاتشان شامل سال انتشار، تعداد نویسندگان، اصلی ترین بیماری ها و نازایی، تعیین کننده های اجتماعی سلامت (sdh: social determinants of health)، دورۀ زندگی و روش اجرا به وسیلۀ نرم افزار spss18تحلیل شد.یافته ها: در این مطالعه، 1880 مقالۀ فارسی و 4090 مقالۀ انگلیسی بررسی شدند (جمعاً 5970 مقاله). فراوانی پژوهش های مروری 15/4درصد، مداخله ای 12/22درصد، مقایسه ای22/34 درصد و توصیفی51/37درصد بود. بیشترین فراوانی پژوهش های انجام شده از نظر دورۀ زندگی مربوط به دوران باروری 76/00درصد، از نظر طبقۀ بار بیماری مربوط به بارداری و عوارض آن 30/12درصد و از نظر sdh مربوط به آموزش، آگاهی و تحصیلات 36/6درصد بود.بحث و نتیجه گیری: روند انتشار مقالات در سه دهۀ اخیر، رو به رشد اما فاقد انسجام و الگوی ثابت بود؛ بنابراین مدیریت منابع پژوهشی براساس اهداف اصلی نظام سلامت دربارۀ پژوهش های مربوط به سلامت زنان ضروری است.