اثربخشی برنامۀ آموزشی مبتنی بر مولفه‌های تاب‌آوری برمیزان تاب‌آوری مادران و مهارت‌های ارتباطی کودکان مبتلا به اختلال طیف اتیسم

پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر آموزش مولفه‌های تاب‌آوری بر میزان تاب‌آوری مادران و بهبود مهارت‌های ارتباطی فرزندان اتیسم آنان انجام گرفت. روش پژوهش شبه آزمایشی با طرح پیش‌‌‌‌‌آزمون‌پس‌آزمون و پیگیری همراه با گروه کنترل بود. جامعۀ آماری پژوهش شامل کلیۀ مادران دارای کودکان مبتلا به اختلال اتیسم بود که در سال 1397 به یکی از مراکز مشاوره واقع در شهر تهران مراجعه کرده بودند که 30 نفر از آنها با روش نمونه‌گیری غیرتصادفی هدفمند انتخاب و با انتساب تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. گروه آزمایش مداخله‌ آموزش مولفه‌های تاب‌آوری را طی 3 ماه در 12 جلسه 90 دقیقه‌‌ای دریافت نمودند. این در حالی بود که گروه کنترل در طول انجام پژوهش آموزشی دریافت نکردند. ابزارهای پژوهش شامل‌ مقیاس تاب‌آوری کانر و دیویدسون و مقیاس نمره‌گذاری اتیسم گیلیام (گارز) بود. تحلیل داده‌ها به روش تحلیل کواریانس چند متغیره از نوع اندازه‌گیری‌های مکرر بود. نتایج نشان داد که آموزش مولفه‌های تاب‌آوری بر میزان تاب‌آوری مادران و مهارت‌های ارتباطی فرزندان اتیسم آن‌ها تاثیر معناداری داشته است. بر اساس یافته‌های پژوهش حاضر می‌توان چنین نتیجه گرفت که آموزش مولفه‌های تاب‌آوری می‌تواند به عنوان یک روش کارآمد جهت افزایش تاب‌آوری مادران و بهبود مهارت‌های ارتباطی فرزندان اتیسم‌آن‌ها مورد استفاده قرار گیرد.

The Effectiveness of Training Program Based on Resilience on Mothers’ Resilience and Communication Skills of Children with autism spectrum disorder

The study aimed to investigate the effect of the resiliency components training on mothers’ resiliency and improving the communication skills of their children with autism disorder. The research method was quasiexperimental with pretestposttest and followup design with control group. The statistical population of the study consisted of all mothers with children with autism disorder who referred to one of the counseling and psychological center in Tehran in year 2018, 30 of whom were selected by purposive nonprobability sampling method and were divided into experimental and control groups by random assignment. The experimental group received the intervention of resiliency components training during 3 months with 12 sessions (90 minutes each). The control group received no training during the study. Research tools included Conner and Davidson Resilience Scale and Gilliam Autism Rating Scale (GARS). Data were analyzed using repeated measures multivariate analysis of covariance. Results showed that resiliency components training had a significant effect on mothers’ resiliency and the communication skills of their children with autism disorder. Based on the findings of the present study, it can be concluded that resiliency components training can be used as an effective method to increase resiliency in mothers and improve the communication skills of their children with autism disorder.