اثرگذاری نقش های ترغیبی، عاطفی و ادبی در تبیین آموزه های اخلاقی مندرج در غزلیات و ترجیعات مولوی؛ با رویکرد به نظریۀ ارتباط کلامی یاکوبسن

زمینه: مولوی در غزل ها و ترجیعات خود، ارتباطی ژرف با مخاطبان برقرار کرده و رویکردهای تعلیمی اش را برای آنها شرح داده است. پیوند میان خالق اثر، متن خلق شده و شنونده در این شعرها برجسته به نظر می‌رسد. در دوران معاصر، نظریه پردازان بسیاری به ارتباط میان این مولفه ها پرداخته اند که از این بین، رومن یاکوبسن و نظریۀ ارتباط کلامی او از اعتبار بیشتری برخوردار است. بررسی آموزه های تعلیمی مولوی و چگونگی بازنمایی آن بر اساس مبانی نظریۀ مذکور با عنایت به نقش های ترغیبی، عاطفی و ادبی، هدف و مسالۀ اصلی پژوهش حاضر است. این تحقیق با تکیه بر منابع کتابخانه ای و روش توصیفی-تحلیلی تدوین شده است.نتیجه گیری: نقش ترغیبی زبان در غزلیات و ترجیعات برای سوق دادن مخاطب به انجام بایسته های اخلاقی و پرهیز از کاستی های مَنشی بوده است. نقش عاطفی، بیانگر چیرگی منِ اجتماعی مولوی بر منِ فردی اوست. این مقوله باعث شده است استفاده از واژگانی با بار معنایی اندوه آور در شعرها افزایش یابد. نقش ادبی، مبیّن قدرت تصویرگری مولوی برای محسوس جلوه دادن تضادها و تقابل های اخلاقی موجود در جامعه است. در مجموع، غزلیات و ترجیعات، بستری برای بازنمایی آموزه های اخلاقی متنوعی چون: «خدامحوری، توکل به حق تعالی، پرهیز از عادات بد، گرایش به عادات نیکو، خودمراقبتی، نفس ستیزی، تبیین عظمت باری تعالی، ضعف انسان در برابر قدرت خداوند، دشوار بودن عشق در آغاز راه، سودمندی عشق ورزیدن پس از تاب آوردن سختی های آن، بدل شدن سالک از فردی منفعل به انسانی کامل در اثر بهره مندی از توجهات الهی، عشق عامل عزت بخشیدن به انسان، اظهار بندگی در برابر خداوند» شده است.

the influence of adverse, emotional, and literary roles in explaining the moral teachings set forth in mowlana's tarjiat; with the approach to the theory of jacobson's verbal communication

background: in his preferences, mowlana has established a profound connection with the audience and describes his educational approaches to them. the link between the creator of the work, the text created and the listener in these poems seems prominent. in contemporary times, many theorists have discussed the connection between these components, of which roman jakobson and his theory of verbal communication are more valid. investigating the teachings of mowlana’s teaching and how it is represented based on the foundations of these theory is the main purpose and issue of the present study with the basics of the theory. this research is based on library resources and descriptive-analytical method.conclusion: the role of the language of language has been to lead the audience to carry out moral necessities and to avoid mental deficiencies. the emotional role reflects mowlana’s social domination over his individual. the poet has used sounds such as ajab to represent his personal emotions. the literary role is the power of mowlana’s illustrations to tangible the manifestation of moral conflicts and conflicts in society. overall, mowlana’s preferences for representing a variety of ethical teachings such as: god’s centrality, trust in transcendence, avoiding bad habits, tendency to good habits, self -care, self -sacrifice, explanation of the greatness of transcendence, human weakness against god’s power being love at the beginning of the road, the usefulness of love after enduring its hardships, turning see the seeker from a passive person to a perfect human being because of the benefit of divine attention, love has become the factor of dignity to man, expressing servitude to god.