رابطه معرفت در عالم مثالی و عقلانی با فضیلت اخلاقی نزد ملاصدرا و قرچغای خان

زمینه: یکی از مسائل اساسی در فلسفه اخلاق  رابطه میان معرفت و فضیلت اخلاقی است. برای تحلیل این موضوع از دیدگاه ملاصدرا، تحلیل نگرش صدرایی حرکت جوهری مراتب نفس انسانی ( معرفت مثالی و عقلانی) با عوالم (مثالی و عقلانی) درباره ارتباط معرفت با فضیلت ذیل مبانی و نتایج این نظریه بسیار اهمیت دارد. در این مقاله با بررسی موضوع چگونگی معرفت انسانی در عالم مثالی و عقلانی ارتباط این معرفت با فضیلت اخلاقی نزد ملاصدرا و قرچغای خان بررسی شد. نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان دادند که ملاصدرا برای تحلیل موضوع ارتباط معرفت با فضیلت از نظر منطقی به اقسام گزاره های اخلاقی توجه داشته و آن ها را ذیل معقولات ثانیه فلسفی مطرح کرده که در ادراک خیالی بصورت جزئی و معرفت عقلانی بصورت کلی مصداق می یابند. این امر در آراء قرچغای خان دیده نمی شود. اما از لحاظ هستی شناختی، هر دو متفکر ضمن همسنخ دانستن معرفت با فضیلت در مراتب نفس و عالم از این نظریه در جهت نتایج معادشناسی و معاد جسمانی انسان سود برده اند. بر اساس این نظریه فضایل و رذایل در مرتبه مثالی و عقلانی همسنخ با نفس و متحد با آن می شوند و به همین دلیل در قیامت بصورت لذت و عذاب برای انسان ظاهر می شوند.

the relationship of knowledge in the world of example & rationality with moral virtue according to mulla sadra & qarchaghai khan

background: one of the basic issues in moral philosophy is the relationship between knowledge and moral virtue. to analyze this issue from mulla sadra’s point of view, it is very important to analyze sadra’s view of the essential movement of the levels of the human soul (cognitive and rational) with the worlds (ideal and rational) about the connection between knowledge and virtue under the foundations and results of this theory. in this article, by examining the issue of how human knowledge of the world is in an example and rational way, the relationship of this knowledge with moral virtue was investigated by mulla sadra and gharchghai khan.conclusion: the results of the study showed that mulla sadra paid attention to the types of moral propositions in order to analyze the connection between knowledge and virtue from a logical point of view and put it under philosophical reasonings which are exemplified in imaginary perception in a partial form and rational knowledge in a general form. this is not seen in qarchghai khan’s votes. but from the cognitive point of view, both thinkers have benefited from this theory in terms of the results of metaphysics and human physical mines, while considering knowledge to be the same as virtue in the levels of the self and the world. according to this theory, the virtues and vices in the exemplary and rational level are synonymous with the soul and accompany it, and for this reason, they appear in the form of pleasure and torment for humans in the day of resurrection.