استدلال دانشجویان دربارۀ تقلب در چهارچوب سازوکارهای تعهد گریزی اخلاقی

زمینه: تعهد گریزی اخلاقی مجموعه ‌سازوکارهایی شناختی است که افراداز آن‌ها برای تقلیل احساس منفی خود پس از ارتکاب عمل غیراخلاقی استفاده می‌کنند. هدف این پژوهش بررسی میزان این سازوکارها دراستدلال دانشجویان درباره‌ی تقلب و بررسی رابطه‌ی آن‌ها و اقدام به تقلب بود.روش: پژوهش حاضر پژوهشی با روش تحلیل محتوا است. جامعه‌ی پژوهش، دانشجویان دانشگاه سلمان فارسی کازرون و نمونه‌ی آن 379 دانشجویی بود که به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. دانشجویان به سوالی بازپاسخ در مورد اینکه تقلب در امتحانات را چگونه ارزیابی می‌کنند و مقیاسی لیکرتی در مورد میزانی که در امتحانات تقلب می‌کنند، پاسخ دادند. پاسخ‌ها براساس انواع هشت‌گانه‌ی تعهد گریزی اخلاقی، بعلاوه‌ی نادرست دانستن تقلب مورد تحلیل محتوا واقع شد. از فراوانی و درصد، آزمون‌های نیکویی برازش (2χ)، تی، تحلیل پراکنش یک‌راهه و همبستگی پیرسون و دورشته‌ای برای تحلیل آماری استفاده شد.یافته ها: 40.9% دانشجویان تقلب را عملی نادرست می‌دانستند؛ با این حال 82.7% دانشجویان لااقل یک بار تقلب کرده بودند. از میانمحتواهای تایید‌کننده‌ی تقلب، 54.91% مربوط به توجیه اخلاقی بعنوان یکی از سازوکارهای تعهد گریزی اخلاقی بود.میزان استفاده از تعهد گریزی اخلاقی با اقدام به تقلب دارای رابطه‌ای معنادار(0.396:r) بود.همچنین به جز تفاوت جنسیتی در نادرست دانستن تقلب به نفع دانشجویان مونث، هیچ تفاوت جنسیتی یا مرتبط با پایه‌های تحصیلی یافته نشد.نتیجه گیری: بنظر می‌رسد تقلب، در استدلال بسیاری از دانشجویان، رفتاری چندان غیراخلاقی تلقی نمی‌شود. پیشنهاد می‌شود در برنامه‌ی درسی رسمی و غیررسمی دانشگاه‌ها، تمهیداتی جهت کاهش تعهد گریزی اخلاقی و تبیین غیراخلاقی بودن تقلب اعمال شود.

university students' reasoning about cheating within moral disengagement mechanisms framework

background: moral disengagement consists of some cognitive mechanisms that people use them to reduce their negative feeling after doing an immoral behavior. present study has aimed to study the frequencies of the mechanisms in the content of students’ reasoning about cheating in exams. also, it has aimed to study the relationship between the disengagement mechanisms and cheating behaviormethod: present study was a content analysis study. population was the students of salman farsi university of kazerun (in iran). the sample consisted of 379 students who were selected by convenient sampling. students responded to an open-ended question about how they evaluate cheating in exams; also, they responded to a likert scale question about how much they cheat in exams. the responses were examined by content analysis within eight mechanisms of moral disengagement framework and also considering cheating as wrong. to statistical analysis it was used the frequency, percent, chi-square goodness of fit (χ2) t-test, one-way analysis of variance (anova), pearson’s correlation and point- biserial correlation. results: 40.9% of students considered cheating as a wrong behavior; however, 82.7% of students have done it at least once. among the contents that consider cheating as right, 54.91% corresponded to moral justifications as a mechanism of moral disengagement. amount of using moral disengagement positively correlated to cheating behavior (r: 0.396). except the superiority of female students in considering cheating as incorrect, there were not any differences based on gender or years of education in any of the variable.conclusion: it seems that cheating is not considered as immoral behavior in the reasoning of the students. it is suggested that using some proceedings to reduce moral disengagement and also illuminate the cheating as immoral in formal and informal curriculum of the universities