مدیریت تضاد منافع، تلاشی برای بهبود عملکرد اخلاقی در حرفه حسابرسی مستقل

زمینه: رفتار غیراخلاقی حسابرسان مستقل، ریشه در تضاد منافعی دارد که آنها در موقعیت‌های خاص تجربه می‌کنند. بنابراین، هدف اصلی این پژوهش، ارائه الگویی برای مدیریت تضاد منافع حسابرسان مستقل (پیشگری از بروز تضاد منافع و نیز رفتارهای غیراخلاقی، در صورت بروز آن) است.روش: این پژوهش از نوع پژوهش‌های اکتشافی است که در انجام آن از روش نظریه‌پردازی داده‌بنیاد استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش شرکا، مدیران و سرپرستان موسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی است و با استفاده از روش نمونه‌گیری نظری، 14 نفر از آنها انتخاب شدند. پس از کسب نظر خبرگان از طریق مصاحبه نیمه‌ساختاریافته، کدگذاری داده‌ها طی سه مرحله انجام شد.یافته‌ها: بر اساس نتایج به دست آمده از کدگذاری باز مصاحبه‌ها، تعداد 111 کد باز شناسایی گردید که در کدگذاری محوری در قالب 34 مقوله و زیرمقوله دسته‌بندی گردید.نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش نشان داد سه عامل تنگناهای درآمدی موسسات حسابرسی، عدم صلاحیت حرفه‌ای و عدم صلاحیت اخلاقی حسابرسان مستقل، نقش اصلی را در بروز تضاد منافع برای حسابرسان ایفا می‌کنند. آنها هنگام اختلاف نظر با صاحبکار که بیم از دست دادن آن وجود دارد، هنگام مواجهه با فرصت‌ کاری نامناسب، هنگام اجرای فرآیند رسیدگی و هنگام مواجهه با چالش‌های انجام وظایف، تضاد منافع و معماهای اخلاقی ناشی از آن را تجربه می‌کنند. مدیریت تضاد منافع حسابرسان مستقل، نیازمند تلاش جمعی صاحبکاران، جامعه حسابداران رسمی و حسابرسان مستقل در سطح فردی و در سطح موسسه حسابرسی می‌باشد. این تلاش‌ها، منافع بسیار ارزشمندی برای صاحبکاران و ذینفعان آنها، موسسه حسابرسی، حسابرس مستقل، حرفه حسابرسی و جامعه به همراه دارد.

managing the conflict of interest, an effort for improving the ethical performance in the independent auditing profession

background: the unethical behavior of independent auditors is rooted in the conflict of interest which they experience in given situations. therefore, the main purpose of this study is to provide a model for managing the conflict of interest in independent auditors) to prevent the conflict of interest and unethical behaviors, if it occurs).                  method: this study is exploratory research in which the grounded theory method has been used. the statistical population of the study is partners, managers and supervisors of auditing firms, members of the iranian association of certified public accountants, and 14 of them were selected using the theoretical sampling method. after obtaining the opinion of experts through semi-structured interviews, the data were coded in three steps. results: based on the results obtained from the open coding of the interviews, 111 open codes were identified, which were categorized in the axial coding in 34 categories and subcategories.conclusion: the results showed that independent auditors shall experience conflict of interest due to the auditing firms’ inadequate revenue, independent auditors’ professional incompetence and ethical incompetence. therefore, independent auditors will face conflict of interest and the ethical dilemmas arising from that in the following situations: disagreements with the clients and the fear of losing them for these disagreements, getting ethically inappropriate work opportunities, during the auditing process and getting involved in their duty’s challenges. managing the conflict of interest of independent auditors requires collective efforts of clients, iranian association of certified public accountants and independent auditors at the individual and auditing firm level. these efforts will bring valuable benefits to the clients and their beneficiaries, auditing firm, independent auditors, independent auditing profession and the society.