بررسی جایگاه رویکرد تربیت اخلاقی رشدی شناختی در کتاب های درسی فارسی دوره متوسطه اول

زمینه: با توجه به نقش عمده کتاب های درسی در توانمندی شناختی و افزایش سطح استدلال و قضاوت اخلاقی دانش آموزان، ارزیابی آنان  بر مبنای میزان انعکاس مولفه های رویکرد تربیت اخلاقی رشدی شناختی ضروری است. لذا هدف پژوهش حاضر، تعیین جایگاه مولفه های رویکرد مذکور در محتوای کتاب های درسی فارسی است. روش: روش تحقیق فعلی آمیخته است که با ترکیبی از روش های تحلیل محتوای کیفی قیاسی و تحلیل محتوای کمی انجام شد. جامعه آماری را کتاب های درسی فارسی دوره متوسطه اول تشکیل داد و نمونه همان جامعه آماری بود. لذا کلیه محتوای کتاب های نامبرده به روش تمام شماری مورد مطالعه قرار گرفت. از چک لیست محقق ساخته تحلیل محتوا برای گرد آوری داده ها و از روش آنتروپی شانون برای تجزیه و تحلیل داده ها بهره گیری گردید.یافته ها: برنامه ریزان درسی و مولفین در تدوین محتوای کتاب های نامبرده، زمینه و فرصت مناسبی را برای ایجاد روحیه قضاوت صحیح در سطوح رشدی، واگذاری مسئولیت با توجه به سطح توانایی نوجوانان در درک و حل معماهای اخلاقی و همچنین تقویت مهارت های تصمیم گیری در مواجه با تنگناهای اخلاقی به منظور ساخت ارزش ها توسط خود فراگیران و دستیابی به استدلال های قوی با استفاده از روش های حل مسئله را فراهم ننموده اند.نتیجه گیری: یافته ها حاکی از نیاز جدی به بازنگری در محتوای کتاب های مورد اشاره بر مبنای مولفه های رویکرد رشدی شناختی به منظور پرورش توانایی شناخت اخلاقی در نوجوانان و ارتقای سطح استدلال و قضاوت اخلاقی آن ها از طریق ایجاد موقعیت های مساله محور پیرامون معضلات اخلاقی است؛ زیرا میزان توجه به مولفه های رویکرد مذکور در محتوای کتاب های نامبرده از توزیع نرمالی برخوردار نیست.. 

investigating the position of cognitive developmental moral education approach in persian textbooks of the first secondary school

background: considering the major role of textbooks in cognitive ability and increasing the level of reasoning and moral judgment of students, it is necessary to evaluate them based on the degree of reflection of the components of cognitive developmental moral education approach. therefore, the aim of the current research is to determine the position of the components of the mentioned approach in the content of persian textbooks.method: the current research method is mixed, which was done with a combination of qualitativecomparative content analysis and quantitative content analysis methods. the statistical population was formed by the persian textbooks of the first secondary school and the sample was the same statistical population. therefore, all the contents of the mentioned books were studied in full number method. the content analysis checklist made by the researcher was used to collect the data and the shannon entropy method was used to analyze the data.results: curriculum planners and authors, in compiling the content of the mentioned books, provided a suitable context and opportunity to create the spirit of correct judgment at developmental levels, handing over responsibility according to the level of teenagers’ ability to understand and solve moral puzzles, and also to strengthen skills. they have not provided decisionmaking methods in the face of moral dilemmas in order to build values ​​by the learners themselves and achieve strong arguments using problemsolving methods.conclusion: the findings indicate a serious need to revise the content of the mentioned books based on the components of the cognitive development approach in order to cultivate the ability of moral cognition in teenagers and to improve the level of their reasoning and moral judgment through creating a situation. the issues are centered around moral dilemmas; because the amount of attention to the components of the mentioned approach in the content of the mentioned books does not have a normal distribution.