ارزشیابی محتوای کتاب های درسی مطالعات اجتماعی بر پایه رویکرد تربیت منش در تربیت اخلاقی

زمینه: به دلیل نقش محوری کتاب های درسی در پرورش شخصیت دانش آموزان، محتوای آنان نیازمند ارزیابی است. لذا هدف پژوهش فعلی، ارزشیابی محتوای کتاب های درسی مطالعات اجتماعی بر پایه رویکرد تربیت منش است. روش: روش تحقیق حاضر آمیخته است که با ترکیبی از روش های مطالعات اسنادی، دلفی فازی و تحلیل محتوا صورت گرفت. جامعه تحقیق شامل متون مرتبط با موضوع تحقیق بود. جامعه آماری را علاوه بر کتاب های درسی مطالعات اجتماعی دوره متوسطه، اساتید شاغل در دانشگاه های استان همدان در رشته های الهیات، علوم تربیتی و روانشناسی تشکیل داد که 40 نفر از آن ها به صورت هدفمند به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. کلیه محتوای کتاب های مذکور به روش تمام شماری بررسی گردید. روش نمونه گیری از جامعه تحقیق، در دسترس بود که تا رسیدن به حد اشباع نظری ادامه داشت. از فیش، پرسشنامه محقق ساخته و چک لیست محقق ساخته تحلیل محتوا برای جمع آوری داده ها و از روش آنتروپی شانون برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد.یافته ها: یافته ها حاکی است که خبرگان درباره 9 مولفه از رویکرد تربی ت منش به وحدت نظر رسیده اند و میزان توجه به مولفه های رویکرد تربیت منش در محتوای کتاب های مطالعات اجتماعی از توزیع نرمالی برخوردار نیست، بلکه به صورت نامتعادل است.نتیجه گیری: بازنگری در کتاب های مطالعات اجتماعی بر اساس مولفه های رویکرد تربیت منش ضروری است؛ زیرا برخی از مولفه های رویکرد مذکور که می توانستند نقش عمده ای در پرورش منش دانش آموزان در راستای اکتساب عادات اخلاقی خوب، تمرین رفتار اخلاقی و درک ارزش های اخلاقی و عمل بر مبنای آن داشته باشند، در محتوای کتاب های نامبرده مغفول مانده اند و برخی دیگر نیز مورد کم توجهی قرار گرفته ا ند.

Assessment of the Content of Social Studies Textbooks Based on the Character Education Approach in Moral Education

Background: due to the central role of textbooks in cultivating studentschr('39') personalities, their content needs to be evaluated. Therefore, the aim of the present study is to evaluate the content of social studies textbooks based on the character education approach.Method: the present research method is mixed, which was done by combining the methods of documentary studies, fuzzy delphi and content analysis. The research community included texts related to the research topic. In addition to, the social studies textbooks for high school, the statistical population consisted of professors working in the universities of Hamadan province in the fields of theology, educational sciences and psychology, 40 of whom were purposefully selected as statistical samples. All the content of the mentioned books was examined in an allnumerical way. The sampling method from the research community was available, which continued until theoretical saturation was reached. For data collection, from the repertoire, researchermade questionnaire, and researchermade content analysis checklist were used, and Shannon entropy method was used to analyze the data.Results: the findings indicate that experts have reached a consensus on the 9 components of the character education approach, and that attention to the components of the character education approach in the content of social studies textbooks does not have a normal distribution, but is unbalanced.Conclusion: Review of social studies textbooks is essential based on the components of the character education approach, because some of the components of the mentioned approach that could have a major role in cultivating studentschr('39') character in order to acquire good moral habits, practice moral behavior and understand moral values and act based on it, have been neglected in the content of the mentioned books and others have received little attention.