شناسایی دلایل نادیده گرفتن اخلاق دانشگاهی و ارتکاب به تقلب تحصیلی

زمینه: تقلب تحصیلی از مشکلات رایج و روزافزون نظام‌های آموزشی است و آسیب‌های جبران‌ناپذیری به جامعۀ علمی وارد می‌سازد. هدف پژوهش حاضر شناسایی دلایل نادیده گرفتن اخلاق دانشگاهی و ارتکاب به تقلب تحصیلی دانشجویان و طبقه‌بندی پاسخ‌های آنها بر پایه راهبردهای خنثی‌سازی است. روش: پژوهش با روش کیفی پدیدار‌شناسی انجام شده است. جامعۀ پژوهش کلیه دانشجویان دانشگاه بیرجند شامل 11225 نفر می‌باشند.20 نفر از دانشجویان دانشگاه بیرجند با روش نمونه‌گیری هدف‌مند در دسترس انتخاب شدند. داده‌ها با مصاحبۀ نیمه‌ساختاریافته جمع‌آوری و با شیوه کدگذاری کوربین و استراس تجزیه و تحلیل شدند. یافته‌ها: 893 کد شناسایی شده در مصاحبه‌ها در هفت مقولۀ اصلی »دانشجو، هنجار‌های اجتماعی، استاد، نقش دانشگاه، ماهیت درس و رشته، ماهیت تکلیف و مقطع تحصیلی « دسته‌‌بندی شدند. دانشجویان نخست نقش خود در ارتکاب به تقلب را اظهار داشته‌اند، سپس به‌ترتیب راهبردهای خنثی‌سازی »سرزنش سرزنش‌کنندگان، انکار مسئولیت، انکار آسیب‌دیده، توسل به وفاداری‌های برتر، و انکار آسیب « را به‌کار گرفته‌اند. نتیجه‌گیری: بسیاری از انواع تقلب با وضع قوانین و مدیریت آموزشی قابل اجتناب بوده و موجب تقویت اخلاق علمی در نظام آموزش عالی خواهد شد. لازم است سیاست‌گذاران آموزش عالی تدابیر لازم را برای آموزش اخلاق حرفه‌ای به دانشجویان در دوران تحصیل بیاندیشند. اساتید نیز می‌توانند با تاکید بر رشد مهارت‌های حرفه‌ای، حمایت‌گر بودن و تعامل محترمانه با دانشجویان و ارزشیابی مستمر در کاهش تقلب موثر باشند