مقایسه اثربخشی درمان ترکیبی مبتنی بر واقعیت مجازی و ذهن‌آگاهی با مداخله ذهن‌آگاهی کوتاه‌مدت بر باور هراس و حساسیت اضطرابی، در افراد مبتلا به اختلال وحشت‌زدگی

هدف پژوهش حاضر، مقایسه اثربخشی درمان ترکیبی مبتنی بر واقعیت مجازی و ذهن‌ آگاهی با مداخله ذهن‌ آگاهی کوتاه‌مدت بر باور هراس و حساسیت اضطرابی، در افراد مبتلا به اختلال وحشت‌زدگی بود. روش پژوهش نیمه‌آزمایشی با دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل و با طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری 45 روزه بود. جامعه آماری پژوهش کلیه افراد داری علائم اختلال وحشت‌زدگی مراجعه‌ کننده به مراکز مشاوره منطقه 6 و 11شهر تهران در سال 1401 بودند. نمونه پژوهش 45 نفراز افراد مبتلابه اختلال وحشت‌زدگی بودند که به شیوه  در دسترس انتخاب و به‌صورت تصادفی در سه گروه (هر گروه 15 نفر) جایگزین شدند. گروه‌های درمان، به‌تفکیک درمان ترکیبی مبتنی بر واقعیت مجازی و ذهن‌ آگاهی و درمان ذهن‌ آگاهی کوتاه مدت را طی 8 جلسه دریافت کردند. داده‌ها با پرسشنامه‌های باور هراس (گرینبرگ، 1989) حساسیت اضطرابی (تیلور وکاکس، 1998) گردآوری و با روش‌ تحلیل کوواریانس چند متغیره و آزمون تعقیبی بونفرونی در نرم‌افزار spss23 تحلیل شدند. نتایج نشان داد که هر دو درمان در مرحله پس آزمون و پیگیری بر کاهش باور هراس و حساسیت اضطرابی تاثیر معنی‌داری داشته‌اند. اما درمان ترکیبی مبتنی بر واقعیت مجازی و ذهن‌ آگاهی در هر دو مرحله اثربخشی و ثبات بیشتری داشته است (0/05>p). نتیجه گیری: با توجه به نتایج این مطالعه، روانشناسان و درمانگران می‌توانند در مداخله‌های روانشناختی خود از هر دو درمان ترکیبی مبتنی بر واقعیت مجازی و ذهن‌ آگاهی و نیز درمان ذهن ‌آگاهی کوتاه‌مدت برای کاهش باور هراس و حساسیت اضطرابی، در افراد مبتلا به اختلال وحشت‌زدگی استفاده نمایند.

comparison of the effectiveness of combination therapy based on virtual reality and mindfulness with brief mindfulness training on fear belief, anxiety sensitivity among people with panic disorder

the present research aimed to compare the effectiveness of a combined treatment based on virtual reality and mindfulness with a short-term mindfulness intervention on beliefs of fear and anxiety sensitivity in individuals with panic disorder. the research method was semi-experimental, involving two experimental groups and one control group, with a pre-test, post-test, and 45-day follow-up design. the statistical population of the study included all individuals exhibiting symptoms of panic disorder who were referred to counseling centers in regions 6 and 11 of tehran in the year 1401. the research sample consisted of 45 individuals with panic disorder selected purposefully and randomly assigned to three groups (15 individuals in each group). the treatment groups, namely the combined treatment based on virtual reality and mindfulness, and the short-term mindfulness treatment, underwent 8 sessions. data were collected using the greenberg fear beliefs questionnaire (1989) and the anxiety sensitivity index (taylor and cox, 1998) and analyzed using multivariate analysis of covariance and bonferroni post-hoc tests in spss23 software. the results indicated that both treatments had a significant impact on reducing beliefs of fear and anxiety sensitivity in the post-test and follow-up stages. however, the combined treatment based on virtual reality and mindfulness demonstrated greater effectiveness and stability in both stages (p<0.05). in conclusion, based on the findings of this study, psychologists and therapists can utilize both the combined treatment based on virtual reality and mindfulness, as well as short-term mindfulness treatment, in their psychological interventions to reduce beliefs of fear and anxiety sensitivity in individuals with panic disorder.