مقایسه اثربخشی خانواده درمانی ساختاری و درمان تحلیل رفتار متقابل بر بی‌رمقی زناشویی در زوجین دارای نارضایتی زناشویی

هدف از پژوهش حاضر بررسی مقایسه اثربخشی خانواده‌‏درمانی ساختاری و درمان تحلیل رفتار متقابل بر بی‌ رمقی زناشویی در زوجین دارای نارضایتی زنا‌شویی بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش ‌آزمون و پس‌ آزمون با گروه کنترل همراه با مرحله پیگیری 2 ماهه بود. جامعه آماری شامل تمامی زوجین دارای نارضایتی زناشویی شهرستان شیراز در تابستان و پاییز سال 1402 بودند. سپس تعداد 150 زوج دارای نارضایتی زناشویی (بر اساس نقطه برش 104 و کمتر در پرسشنامه رضایت زناشویی انریچ) به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند که از بین 150 زوج مورد بررسی تعداد 60 زوج واجد شرایط به صورت تصادفی ساده در سه گروه شامل گروه آزمایشی خانواده‏‌درمانی ساختاری (20 زوج)، درمان تحلیل رفتار متقابل (20 زوج) و گروه کنترل (20 زوج) قرار گرفتند. سپس گروه‌ آزمایش اول تحت 10 جلسه 90 دقیقه ‌ای خانواده‏درمانی ساختاری و گروه آزمایش دوم تحت 10 جلسه 90 دقیقه ‌ای درمان تحلیل رفتار متقابل قرار گرفتند. پس از اتمام جلسات درمانی، مرحله پس‌ آزمون و 2 ماه بعد از اتمام جلسات درمانی، مرحله پیگیری بر روی هر سه گروه اجرا شد. از پرسشنامه رضایت زناشویی انریچ فاورز و السون (1989) و پرسشنامه بی‌‏رمقی زناشویی پاینز (2003) به منظور گردآوری اطلاعات استفاده شد. پس از اتمام جلسات درمانی، مرحله پس‌آزمون و 2 ماه بعد از اتمام جلسات درمانی، مرحله پیگیری بر روی هر سه گروه اجرا شد. از پرسشنامه رضایت زناشویی انریچ فاورز و السون (1989) و پرسشنامه بی‌‏رمقی زناشویی پاینز (2003) به منظور گردآوری اطلاعات استفاده شد. ‌برای تحلیل داده ‌های به‌ دست‌آمده از تحلیل واریانس با اندازه‌ گیری مکرر با نرم افزار spss نسخه 28 استفاده شد. نتایج نشان داد هر دو مداخله مذکور در مرحله پس‌آزمون و پیگیری اثربخشی معناداری بر بی ‌رمقی جسمی (f=22/410 ،sig=0/001)، بی ‌رمقی عاطفی (f=4/736 ،sig=0/001)، بی‌ رمقی روانشناختی (f=6/508 ،sig=0/001) و نمره کل بی‌ رمقی زناشویی (f=18/636 ،sig=0/001) داشته است (0/05>p). نتایج آزمون تعقیبی نشان داد که خانواده‌‏درمانی ساختاری اثربخشی بیشتری نسبت به درمان تحلیل رفتار متقابل بر کاهش بی‏‌رمقی زناشویی دارد (0/05>p). بر اساس نتایج پژوهش حاضر، می‏‌توان گفت که خانواده‏درمانی ساختاری و درمان تحلیل رفتار متقابل می‌‏توانند به عنوان شیوه‌ های درمانی مناسب برای کاهش بی‌‏رمقی زناشویی در زوجین دارای نارضایتی زناشویی در مراکز مشاوره خانواده به کار برده شوند و تقدم استفاده در کاهش بی ‌رمقی زناشویی زوجین اینکه نشانه مشکل زناشویی زوجین زمانی که در بافت الگوی تعاملی خانواده ارزیابی شود بهتر قابل درک است، با خانواده‏‌درمانی ساختاری است.‌

comparison of effectiveness of structural family therapy and transactional analysis therapy on marital burnout in couples with marital dissatisfaction

the purpose of this study was to comparison of the effectiveness of structural family therapy and transactional analysis therapy on marital burnout in couples with marital dissatisfaction. this semi-experimental study was conducted with a pretest-posttest design with control group and follow-up 2 month. the statistical population was all the couples with marital dissatisfaction of in shiraz city in summer and autumn year 2023. then, 150 couples with marital dissatisfaction (based on the cut-off point of 104 or less in the enrich marital satisfaction questionnaire) with subjective sampling were introduced, and among the 150 couples examined, 60 couples were eligible by simple randomization in three groups, including the structural family therapy experimental group (20 couples), transactional analysis therapy experimental group (20 couples) and control group (20 couples) were included. then, experimental groups underwent structural family therapy (10 sessions 90 minutes) and transactional analysis therapy (10 sessions 90 minutes). after the completion of the therapy sessions, the post-test phase and 2 months after the completion of the therapy sessions, the follow-up phase was performed on all three groups. to collect data enrich marital satisfaction questionnaire of fowers olson (1989) and marital burnout questionnaire of pines (2003). analysis of variance with repeated measures with spss software version 28 was used for data analysis. the results showed that both interventions in the post-test and follow-up stage had a significant effect on physical burnout (f=22.410, sig=0.001), emotional burnout (f=4.736, sig=0.001). , had psychological burnout (f=6.508, sig=0.001) and total score marital burnout (f=18.636, sig=0.001) (p<0.05). the results showed that both interventions had a significant effect on marital burnout (p<0.05). in addition, the results of bonferroni post hoc test showed that structural family therapy is more effective than transactional analysis therapy on marital burnout (p<0.05). based on the results of the present study, it can be said that structural family therapy and transactional analysis therapy can be used as a treatment method to on marital burnout in couples with marital dissatisfaction and priority of use in in reduction marital burnout is with structural family therapy due to the fact that the symptoms of couples’ marital problems are better understood when they are evaluated in the context of the family’s interactive pattern.