مقایسه اثربخشی واقعیت درمانی مبتنی بر تئوری انتخاب و طرحواره درمانی بر انعطاف‌پذیری شناختی افراد دارای ملال جنسیتی (ترنسکشوال)

هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی واقعیت درمانی مبتنی بر تئوری انتخاب و طرحواره درمانی بر انعطاف‌پذیری شناختی افراد دارای ملال جنسیتی (ترنسکشوال) بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون پس آزمون همراه با گروه گواه و دوره پیگیری بود. جامعه آماری شامل کلیه افراد دارای ملال جنسیتی مراجعه‌کننده به انجمن مهتا شهر تهران در سال 1401 بود که با استفاده از روش های نمونه‌گیری در دسترس 45 نفر انتخاب و بصورت تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و یک گروه گواه (15 نفر) جایگزین شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه انعطاف‌پذیری شناختی دنیس و وندر وال بود. تجزیه و تحلیل داده‌ها با  استفاده از آزمون تحلیل واریانس آمیخته در نرم افزار spss-26  انجام گرفت. یافته‌ها نشان داد که با توجه f در ادراک گزینه‌های مختلف (4/342)،  ادراک کنترل پذیری (9/706) و ادراک توجیه رفتار (4/914) بزرگ‌تر از f0/05 بود، لذا واقعیت درمانی مبتنی بر تئوری انتخاب و طرحواره درمانی بر ابعاد انعطاف‌پذیری شناختی اثربخش بوده است .همچنین با توجه به  قدرمطلق شاخص t محاسبه شده [ادراک گزینه‌های مختلف (1/079)، ادراک کنترل پذیری (0/564)، و ادراک توجیه رفتار (1/293)] کوچک‌تر از t0/05 b تفاوت معناداری در میانگین نمرات افراد در مرحله پس آزمون و پیگیری وجود نداشته و نیز اثربخشی مداخلات در مرحله پیگیری نیز تثبیت گردیده است. نتایج نشان داد واقعیت درمانی مبتنی بر تئوری انتخاب و طرحواره درمانی بر انعطاف‌پذیری شناختی افراد دارای ملال جنسیتی اثربخش است و می ‌تواند این مولفه را بهبود بخشد.

comparing the effectiveness of reality therapy based on choice theory and schema therapy on cognitive flexibility in people with gender dysphoria (transsexual)

the purpose of the present study was to compare the effectiveness of reality therapy based on choice theory and schema therapy on the cognitive flexibility of gender dysphoria (transsexual). the research method was semi-experimental with a pre-test, post-test design with a control group and a follow-up period. the statistical population included all the people with gender dysphoria who referred to the mehta association in tehran in 1401, using available sampling methods, 45 people were randomly selected into two experimental groups (15 people) and a control group (15 people). were replaced the research tool included dennis and vander waal’s cognitive flexibility questionnaire. data analysis was done using mixed analysis of variance test in spss-26 software. the findings showed that according to f in the perception of different options (4.342), perception of controllability(9.706) and perception of justification of behavior (4.914) was greater than f 0.05, therefore reality therapy based on choice theory and schema therapy has been effective on the dimensions of cognitive flexibility. also, according to the absolute value of the calculated t index [perception of different options (1.079), perception of controllability (0.564), and perception of justification of behavior (1.293)] smaller than b05.0, there was no significant difference in the average scores of people in the post-test and follow-up stage,and the effectiveness of the interventions in the follow-up stage has also been established.the results showed that reality therapy based on choice theory and schema therapy is effective on the cognitive flexibility of people with gender boredom and can improve this component.