رابطه عوامل بافتی و فردی، اشتیاق تحصیلی با متغیرهای روانشناسی مثبت: الگوی ساختاری اشتیاق تحصیلی نوجوانان

هدف پژوهش حاضر، شناخت پیشایندها و پیامدهای اشتیاق تحصیلی در نوجوانان به روش الگویابی تحلیل مسیر بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دختر و پسر دوره متوسطه دوم (سال دوم و سوم دبیرستان) در رشته تحصیلی ریاضی – فیزیک شهر تهران بودند. روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای بود. ابتدا از بین مناطق آموزش و پرورش شهر تهران 3 منطقه (مناطق 1، 3و 5) به صورت تصادفی انتخاب شدند. از هر منطقه چهار مدرسه دخترانه و سه مدرسه پسرانه و در مجموع 21 مدرسه دخترانه و پسرانه به صورت تصادفی انتخاب شدند. از هر مدرسه نیز دو کلاس و در مجموع 42 کلاس به عنوان نمونه انتخاب شدند بدین منظور 787 نفر از دانش آموزان به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند و به پرسشنامه های محقق ساخته اشتیاق تحصیلی، سبک های فرزندپروری (گرولنیک و همکاران، 1997)؛ اشتیاق معلم (فرنزل، گوتز، لودتک، پکران، 2009)؛ حمایت از خودمختاری معلم (ویلیامز و دسی، 1996)؛ کمال گرایی (بشارت، 1386)؛ امید (اسنایدر و همکاران، 1991)؛ تاب آوری تحصیلی (مارتین،2003) مقیاس رضایت از زندگی (کانتریل، 1965) و مقیاس های عاطفه مثبت و عاطفه منفی (مرازک و کولارز، 1998) پاسخ دادند. یافته های به دست آمده با استفاده از روش الگویابی تحلیل مسیر نشان داد که تاثیر حمایت از خودمختاری معلم، اشتیاق معلم، سبک های فرزندپروری (مشارکت، گرمی، خودمختاری والدین) و کمال گرایی خودمدار بر اشتیاق تحصیلی مثبت و معنادار است اما تاثیر کمال گرایی دیگرمدار بر اشتیاق تحصیلی منفی و معنادار است. تاثیر کمال گرایی جامعه مدار بر اشتیاق تحصیلی معنادار نیست. براساس یافته ها تاثیر اشتیاق تحصیلی بر امید، تاب آوری، بهزیستی ذهنی و رضایت از زندگی مثبت و معنادار است.بطورکلی نتایج پژوهش نشان دهنده نقش مهم معلمان و والدین در شکل گیری اشتیاق تحصیلی نوجوانان بود که اشتیاق تحصیلی نیز به نوبه خود با پیامدهای مثبت تحصیلی و روانی در نوجوانان همراه بود.