مطالعه ظرفیت‌های قانونی استقلال دانشگاهی در ایران

از دیرباز مبحث استقلال و خود مختاری دانشگاهی در محافل آکادمیک مطرح بوده و با تاسیس نهاد دانشگاه همزاد است. مسیله اصلی مطالعه حاضر این است که علاوه بر کاستی‌های مدیریتی از نظر حقوقی نیز این موضوع با کاستی‌ها و چالش‌هایی مواجه بوده است. اما تاکنون ترسیم حقوقی دقیقی از این کاستی‌ها صورت نگرفته است. درعین‌حال ظرفیت‌های قانونی موجود نیز ناشناخته مانده است. مطالعه حاضر با بهره مندی از روش تحلیل حقوقی» کوشیده است ظرفیت‌های قانونی موجود در ایران برای ایده استقلال دانشگاهی را بازنمایی و تحلیل کند. یافته ها نشان می دهد این ظرفیت ها در بستر تاریخی خود از زمان تاسیس دارالفنون تاکنون هفت دوره را پشت سر گذاشته است: نظام شورایی و خودمختاری محدود، نهادینه شدن خودمختاری محدود در دانشگاه تهران، اداره هییت‌امنایی، انحلال هییت‌های امنا و بازگشت به تمرکزگرایی دولتی، احیای قوانین قدیمی و آغاز فرآیند اعطای اختیارات و درنهایت شتاب بخشی به آن از سال 1383 تاکنون.یافته ها هم‌چنین بیانگر وجود ابهامات و تعارضاتی در قوانین موجود است اما درنهایت با معرفی ظرفیت‌های جدید قانونی چنین نتیجه گیری می شود که به دلیل وجود موانع ساختاری از همین ظرفیت‌های حداقلی استفاده و بهره لازم به عمل نیامده است.