آسیب شناسی آمایش آموزش عالی ایران: تحلیلی از تجربیات آمایش آموزش عالی قبل و بعد از انقلاب اسلامی ایران

هدف مقاله حاضر پاسخ به دو سوال اساسی یعنی توسعه مبانی نظری و تحلیلی عمیق و وجود بستر مناسب و زیر ساخت های فکری و الزامات ساختاری و نهادی مناسب برای طراحی، اجرا و استمرار آن در زمینه آمایش آموزش عالی کشور است. با بهره گیری از روش تحقیق تاریخی و توصیفی-تحلیلی و با بررسی اسناد و مدارک و سوابق مطالعات آمایش سرزمین و آمایش آموزش عالی دو سوال فوق بررسی گردید. نتایج مقاله گویای آنست که علیرغم اقدامات و فعالیت های مختلفی که در قالب طرح های آمایش سرزمین در کشور صورت گرفته است اما نتایج نشانگر آن است که مطالعات آمایش آموزش عالی در کشور با چالش های مهمی در زمینه ضعف مبانی نظری و تحلیلی عمیق (فلسفی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی) برای طراحی، استقرار، نظارت و ارزیابی و از همه مهمتر استمرار آن در نظام آموزش عالی دولتی و خصوصی ایران روبروست. همچنین به لحاظ بستر ساختاری و فرآیندی، زیرساخت های فکری و الزامات ساختاری و نهادی مناسب برای طراحی، اجرا و استمرار آمایش آموزش عالی در کشور بویژه بعد از انقلاب اسلامی فراهم نشده است. دلایل عمده چنین ناهماهنگی نظری و زیرساختی و فراِیندی ریشه در مسایل زیر داشته است : چالش علمی و نظریه پردازی، چالش بخشی نگری به آمایش آموزش عالی، چالش مدیریتی و سیاسی نظام آمایش آموزش عالی، چالش ضعف نظارت و ارزیابی ، چالش مشارکت نخبگان، چالش عدم وجود نهادی فراملی برای آمایش آموزش عالی ایران.