تحلیلی از علل افزایش سنوات تحصیل دانشجویان در ایران(موردمطالعه: دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه فردوسی مشهد)

هدف: آموزش عالی همواره چالش‌هایی پیش رو دارد. یکی از مهم ترین این چالش ها افزایش سنوات تحصیلی دانشجویان تحصیلات تکمیلی است. هدف از انجام این تحقیق، بررسی علمی جوانب مسئله افزایش سنوات تحصیلی دانشجویان است.روش: این تحقیق که در سطح دانشگاه فردوسی مشهد به‌عنوان جامعه هدف انجام شده، از مطالعه و تحلیل سیستمی اظهارات دانشجویان تحصیلات تکمیلی (15 نفر)، اساتید دانشگاه (10 نفر) و مسئولین ذی‌ربط دانشگاه (2 نفر) داده‌های تحقیق گردآوری شد. روش تحقیق تحلیل مضمون است. برای گردآوری داده ها از تکنیک مصاحبه نیمه ساخت‌یافته استفاده شد.یافته ها: یافته های تحقیق در ابعاد آموزشی-پژوهشی و ساختاری به تفکیک دانشکده های علوم پایه، علوم انسانی و مهندسی تدوین گردید. یافته های به دست آمده نشان می دهند سنواتی شدن دانشجویان در حوزه مسائل آموزشی-پژوهشی به سبب مشکلات پیرامون پایان نامه، واحدهای آموزشی، تدوین مقاله و ارتباط استاد- دانشجو رخ می‌دهد؛ همچنین در بعد ساختاری عواملی همچون قوانین نظارتی دانشگاه، تخصص اساتید، امکانات پژوهشی و آزمایشگاهی، مباحث مالی پروژه ها و پروژه های بین‌رشته‌ای زمینه‌ساز تاخیر در زمان تحصیل می شود.نتیجه گیری: افزایش سنوات تحصیلی ناشی از عوامل مختلف در سطوح خرد و کلان است و پیامدهای آن به همین تناسب متغیر است. در همین رابطه عوامل ساختاری از دیدگاه اساتید و دانشجویان بسیار مهم تلقی شده و متولیان دانشگاه را بر آن می دارد تا تمرکز بیشتر بر این مسئله داشته باشند. برای این منظور راهکارهایی از جمله تشکیل کارگروه مشورتی اساتید و دانشجویان، تعامل بیشتر دانشکده ها با مرکز مشاوره، تخصیص اعتبار مالی طرح در ابتدای کار و... ارائه‌شده است که مدیران می توانند در تصمیم گیری ها و اجرای برنامه های خود موردتوجه قرار دهند. 

an analysis of the reasons increase in the academic years of students in iran(case of study: graduate students of ferdowsi university of mashhad)

objective: higher education always has challenges. one of the most important challenges is the increase in graduate students’ academic years. this study aimed to investigate the scientific aspects of the issue of increasing students’ academic years.method: this research was conducted at the ferdowsi university of mashhad as a target population, and the data were collected from a systematic analysis and study of the statements of graduate students (15 people), university professors (10 people), and relevant authorities (2 persons). the research method is content analysis. semi-structured interview technique was used to collect data.results: research findings in educational-research and structural dimensions were developed separately from basic sciences, humanities, and engineering faculties. the findings show that the increase in the academic years of students in the field of education-research issues occurs due to problems around thesis, educational units, paper compilation, and professor-student communication. also, in the structural dimension factors such as university regulatory rules, professors’ expertise, research and laboratory facilities, financial discussions of projects, and interdisciplinary projects are the cause of delays in education.conclusion: the increase in academic years is due to various factors at micro and macro levels and its consequences are equally variable. in this regard, structural factors are considered very important from the viewpoint of professors and students and make university trustees focus more on this issue. for this purpose, solutions including the formation of a consultative working group of professors and students, greater interaction of faculties with the counseling center, allocation of financial credit for the project at the beginning of work, etc have been presented so that managers can pay attention to their decisions and implementation of their plans.