تحلیل ساختاری- تفسیری نشانگرهای کژرفتاری ‌های دانشگاهی در آموزش عالی ایران: یک مطالعه آمیخته

هدف: دانشگاه یکی از ارکان اساسی و تعیین‌کننده پیشرفت و توسعه هر کشوری است. یکی از بزرگ‌ترین معضلاتی که سلامت این رکن تاثیرگذار را به خطر می اندازد، پدیده ی مخرب کژرفتاری است. جهت پیش گیری و کاهش اثرات این معضل که گریبان گیر آموزش عالی کشور شده است پیش از هر چیز باید نشانگرهای کژرفتاری  مشخص شوند. هدف این پژوهش، تحلیل ساختاری-تفسیری نشانگرهای کژرفتاری  در آموزش عالی ایران است.روش: پژوهش حاضر یک تحقیق آمیخته- متوالی اکتشافی است که داده‌های آن طی دو مرحله (کیفی، کمی) جمع‌آوری شده است. در مرحله اول (کیفی) گردآوری اطلاعات از دو روش مصاحبه بدون ساختار با صاحب‌نظران و تحلیل سخنرانی‌ها و مصاحبه‌های صاحب‌نظران انجام شد. در گام اول با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند- گلوله برفی و معیار «اشباع نظری» با 17 نفر از اساتید و خبرگان دانشگاهی مصاحبه بدون ساختار انجام گرفت. در گام دوم 12 سخنرانی و مصاحبه صاحب‌نظران در رسانه‌های مختلف به‌صورت هدفمند انتخاب و همانند مصاحبه‌ها به روش تحلیل مضمون مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. در مرحله دوم (کمی) به‌منظور گردآوری داده‌ها پرسشنامه تدوین‌شده در اختیار گروه کانونی متشکل از 8 نفر از اعضای هیئت‌علمی قرار داده شد. جهت تعیین ارتباط بین نشانگرها و دستیابی به الگوی ساختاری تفسیری آن از روش مدل‌سازی ساختاری- تفسیری (ism) استفاده شد.یافته‌ها: نتایج نشان داد، نشانگرهای کژرفتاری  در سیستم آموزش عالی به ترتیب اولویت عبارت‌اند از: مدرک فروشی، قلدری در آموزش عالی استثمار و برده‌داری علمی، تیم سازی منفی، پارتی‌بازی و رفیق‌بازی، تقلب و سرقت علمی، شکل‌گیری بنگاه‌های فروش تولیدات علمی، جامعه‌پذیری فاسد و هویت‌یابی کاذب.نتایج: در پژوهش حاضر با رویکرد ساختاری-تفسیری نشانگرهای کژرفتاری  در نظام آموزش عالی ایران در پنج سطح اولویت‌بندی شدند. به‌طوری‌که در سطح یک نشانگر «هویت‌یابی کاذب» به‌عنوان تاثیرپذیرترین نشانگر و در سطح پنج سه نشانگر «مدرک فروشی»، «قلدری در آموزش عالی» و «استثمار علمی» به‌عنوان تاثیرگذارترین سطح قرار گرفتند. به‌طورکلی نتایج پژوهش با شناسایی نشانگرها و اولویت بندی آن‌ها، امکان درک بهتر موضوع و اتخاذ اقدامات مناسب در راستای جلوگیری و کاهش کژرفتاری ‌های دانشگاهی را فراهم آورده است. 

interpretative-structural analysis of academic misbehavior indicators in iranian higher education: a mixed-methods study

introduction: the university is a key and determining factor in the progress and development of any country. one of the biggest challenges that threaten the well-being of this pillar is the detrimental phenomenon of academic misbehavior. to prevent and mitigate the impacts of this problem, which has gripped the higher education system; it is crucial to identify indicators of academic misbehavior. this research aims to conduct a comprehensive interpretive structural analysis of the indicators of academic misbehavior in iranian higher education.methodology: this study employs a mixed-method sequential exploratory design, with data collected in two stages (qualitative and quantitative). in the qualitative stage, information was gathered through unstructured interviews with experts and analysis of expert’s speeches and interviews. initially, unstructured interviews were conducted with 17 targeted experts and university faculty members using purposive-snowball sampling and the theoretical saturation criterion. in the second step, 12 speeches and interviews with experts from various media platforms were purposefully selected and subjected to thematic analysis. in the quantitative stage, a questionnaire was developed and administered to a panel of 8 academic staff members to collect data. interpretive structural modeling (ism) was employed to establish the relationships between the indicators and derive their interpretive structural model.findings: the results revealed that the priority indicators of academic misbehavior within the higher education system are as follows: selling university degrees, bullying, scientific exploitation, negative team building, favoritism, cheating, and scientific plagiarism, and the establishment of markets for the sale of scientific products, and corrupt localizability socializability and false identification.conclusion: in the present study, with the structural-interpretive approach, indicators of misbehavior in the iranian higher education system were prioritized in five levels. so in the first level, the indicator “false identification” was the most effective, and in the fifth level, the three indicators “selling university degrees”, “bullying” and “scientific exploitation” were the most effective. in general, by identifying and prioritizing these indicators, this study provides a better understanding of the issue and facilitates the adoption of appropriate measures to prevent and mitigate academic misbehavior.