فوق برنامه‌ها و جهت گیری کارآفرینانه در فرهنگ سازمانی دانشگاه؛ مطالعه موردی دانشگاه فردوسی مشهد

پژوهش حاضر در قالب رویکردی کیفی مبتنی بر نظریه زمینه‎ای با هدف بررسی نسبت فرهنگ سازمانی و شکل‎گیری تمایلات کارآفرینی اجتماعی، به بررسی تجربه زیسته دانشجویان پیرامون فعالیت‎های فرهنگی و فوق‏برنامه در دانشگاه پرداخته‎است. تجزیه و تحلیل داده‎ها که از طریق مصاحبه‎های نیمه‎ساختاریافته با 22 دانشجو در دانشگاه فردوسی مشهد به دست آمد، منجر به صورت‌بندی پدیدۀ مرکزی تحت عنوان «فوق برنامه‌ها در دانشگاه: عرصه تلفیق نوآوری و نوع دوستی» شده‌است. این پدیده بر پایه مجموعه‌ای از شرایط زمینه‌ای از قبیل «جهت‌گیری استادمحور در فرهنگ سازمانی دانشگاه»، «غلبه امور آموزشی‌پژوهشی بر امور تربیتی در دانشگاه» و «پویایی خرده‌فرهنگ‌های دانشجویی در قلمرو سازمانی دانشگاه»، رخ داده است. مهمترین شرایط علی اثرگذار بر پدیده مذکور عبارت از «تنوع و گستردگی فوق‌برنامه‌های آموزشی»، «الگوی اجرایی حاکم بر فعالیت‌های فوق‌برنامه» و «دسترس‌پذیری فوق برنامه‌ها در قالب‌های مالی و زمانی» است. همچنین برخی شرایط مداخله‎ای مانند «تجارب مربوط به زندگی خانوادگی»، «سوابق تحصیلی در مدرسه» و «شرایط حاکم بر رشته و گروه آموزشی» شناسایی شدند. راهبردهای اتخاذشده توسط دانشجویان در مقابل پدیده مذکور شامل «اولویت‌دهی»، «توازن‌دهی» و «بی‌توجهی» به فوق‌برنامه منجر به پیامدهایی نظیر «افزایش تمایل به کارگروهی»، «جهت‌گیری توامان فردی و جمعی در منفعت‌جویی»، «تحول در احساسات خیرخواهانه»، «گرایش به نوآوری» و «رشد تک ساحتی در بی‎توجهی به فوق برنامه‎ها» شده‎است.

Extra-curricular activities and entrepreneurial orientation in the organizational culture of the university; Case Study of Ferdowsi University of Mashhad

The present study investigates the life experience of students in cultural and extracurricular activities in a university based on the granded theory method with the aim of examining the relationship between organizational culture and the formation of social entrepreneurial inclinations. The data analysis, which was obtained through semistructured interviews with 22 students at Ferdowsi University of Mashhad, led to the formation of a central phenomenon called extracurricular in the University: the field of innovation and altruism integration . This phenomenon has occurred on the basis of a set of contextual conditions such as the focus of the teacher in the organizational culture of the university, the overcoming of training and research affairs on educational affairs at the university and student subculture dynamics in the university’s corporate domain. The most important causative conditions affecting this phenomenon are the variety and breadth of extracurricular programs, the executive model governing the extracurricular activities and the accessibility of extracurricular in financial and temporal formats. There were also some interventional  conditions, such as family life experiences, school backgrounds, and “the prevailing conditions in a certain field of study and department at the university”. The strategies adopted by students against the phenomenon, Including prioritizing, balancing, and neglecting to the extracurricular, lead to Consequential conditions such as “increasing the willingness of the team working”, the personal and collective alignment in the interest, the transformation in benevolent emotions, tendency to Innovation and onedimensional growth in neglect of extracurricular activities.