ارزیابی خطر گسلش و رده بندی گسل های فعال اطراف سد شهید رجایی ساری براساس میزان فعالیت

تعیین میزان فعالیت گسل ها از جمله مهم‌ترین پارامترهای ارزیابی خطر گسلش است. در این مقاله گسل های فعال محدوده سد شهیدرجایی ساری به شعاع 100 کیلومتر بر مبنای بُعد فرکتالی گسلش و زمین‎لرزه و هم‌چنین ارزیابی میزان لغزش رده بندی شده و میزان فعالیت آن‌ها بررسی شد. به‌منظور تعیین بُعد فرکتالی گسلش و زمین لرزه از روش مربع شمار1 استفاده شد. برای برآورد میزان لغزش ابتدا پارامترهای لرزه‎خیزی (a,b) محدوده بررسی شده تعیین، سپس این پارامترها برای هر گسل نرمالیزه شدند. براساس روابط موجود و با داشتن a و b برای هر گسل، میزان گشتاور لرزه ای گسل محاسبه شد. در نهایت طبق روابط موجود برای محاسبه میزان گشتاور لرزه‎ای، میزان لغزش هر گسل تعیین و گسل های محدوده بررسی شده بر این اساس رده‎بندی شدند. با درجه‎بندی براساس ابعاد فرکتالی، گسل های شمال البرز، دامغان و گرمسار طی 100 سال گذشته از فعال ترین گسل های محدوده بررسی شده بوده اند و براساس برآورد میزان فعالیت گسلش و زمین لرزه به‌روش تحلیل فرکتالی، عموماً در رده bd قرار گرفته و فعال بودن آن‌ها تایید شده است. گسل‎های با میزان لغزش خیلی‌کم و با دوره بازگشت طولانی رویداد زمین‎لرزه ها، سبب وقوع زمین‎لرزه‎های بزرگی می‌شوند که زمین لرزه 235 خورشیدی (856 میلادی) کومس و گسل مسبب آن یعنی گسل دامغان نمونه ای از این گسل ها است. گسل های آستانه، رمه و چشمه‌علی میزان لغزش کم است و در نتیجه می توانند گشتاور لرزه ای بزرگتری ایجاد نمایند. با توجه به رویداد زمین لرزه ها در حریم گسل‎های جدید معرفی شده (خرم آباد، مجید و ...)، میزان فعالیت زیاد این گسل ها منطقی به‌نظر می رسد