ارزیابی تاثیر افزودن بنتونیت بر خصوصیات رفتاری خاک‌های ریزدانه

افزودن بنتونیت به خاک رس برای افزایش خصوصیات پلاستیسیته آن، یکی از راه‌کارهای ممکن برای تامین رس تماسی در پروژه‌های سد خاکی است؛ اما بنتونیت مصرفی از طرفی باعث افزایش شاخص خمیری خاک شده و از طرف دیگر، برخی اثرات منفی در مخلوط خاک رس برجای می‌گذارد. بنا بر این برای تامین رس تماسی با این روش، لازم است تغییرات همه خصوصیات ژیوتکنیکی مخلوط رس- بنتونیت ارزیابی شود. در پژوهش حاضر تاثیر افزودن بنتونیت بر ویژگی‌های ژیوتکنیکی خاک‌های ریزدانه منابع قرضه سد خاکی چشمه زنه بررسی شده است. برای این منظور، نمونه‌های رس با درصدهای مختلف بنتونیت از 5 درصد تا 20 درصد آزمایش شد. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که افزودن بنتونیت به نمونه‌های ریزدانه، علاوه بر کاهش ضریب نفوذپذیری، سبب کاهش ضریب تحکیم، دانسیته خشک حداکثر، ظرفیت باربری و زاویه اصطکاک داخلی خاک می‌شود. از طرفی رطوبت بهینه، شاخص خمیری، چسبندگی، زمان 50 درصد تحکیم وشاخص تورم خاک افزایش می‌یابد. نتایج آزمایش واگرایی نشان می‌دهد که افزودن بیش از 10 درصد بنتونیت به خاک سبب ایجاد نشانه‌هایی از واگرایی در مخلوط می‌گردد. با توجه به تامین خصوصیات پلاستیسیته مورد نظر برای رس تماسی با اختلاط 10 درصد بنتونیت با خاک رس منطقه از یک طرف و اهمیت بحث واگرایی برای مصالح هسته سد از طرف دیگر، بر اساس نتایج به‌دست آمده در این تحقیق، درصد بهینه بنتونیت برای این منظور معادل 10 درصد تعیین و پیشنهاد شد.