ارزیابی نشست حاصل از تراکم خاک‌های دستی در غرب شهر مشهد

در این مقاله دلایل فرونشست زمین در خیابان اندیشه واقع در شمال غرب شهر مشهد بررسی شده است. نشست در این منطقه هم‌زمان با بهره‌برداری از ساختمان‌های مسکونی در سال 1387 شروع شد و باعث نشستی حدود 5/1 متر و تخریب کامل 4 واحد مسکونی و آسیب دیدن بیش از 15 واحد مسکونی دیگر گردید. بررسی عکس‌های هوایی قدیمی منطقه نشان داد که این منطقه بخشی از مخروط‌افکنه کال جهل بازه است و مسیل‌های این محدوده در گذشته محل تخلیه نخاله ساختمانی بوده است. برای ارزیابی ضخامت و خصوصیات خاک دستی 46 گمانه دستی حفر گردید و 9 سونداژ ژیوالکتریک با آرایش شلومبرگر برداشت گردید. براساس بررسی فوق نقشه هم‌ضخامت آبرفت در منطقه تعیین گردید. نتایج این بررسی نشان داد که ضخامت خاک دستی در برخی نقاط به بیش از 9 متر می‌رسد. نتایج آزمایش‌های صحرایی حاکی از وجود تفاوت مشخصی بین دانسیته خاک دستی و بکر است. به‌طوری‌که متوسط دانسیته خاک‌های دستی 55/1 گرم بر سانتی‌متر مکعب و متوسط دانسیته خاک‌های برجا بیش از 8/1 گرم بر سانتی‌متر مکعب به‌دست امد. آزمایش‌های رمبندگی حاکی از پتانسیل بالای رمبندگی خاک‌های دستی در منطقه است. هم‌چنین رابطه خطی و معکوسی بین دانسیته و درصد نشست خاک وجود دارد.